BLACK FRIDAY / CYBER MONDAY

Black friday-a Azaroak 25 ostirala, Cyber monday-a Azaroak 28, astelehena. Ofertak, beherapenak, hitz hauek entzutean gastatzeko momentua dela uste dugu. Gure aukera nahi dugun arropa edo aparatuak merkeago erosteko garaia. 2016an, hau da, aurten %13,12 bat igo da salerosketa 2015 urtearekin konparatuz.

Jendeak ez dakiena da, ez dituztela edo nola beherapenak egiten, beherapena egin baino lehen, prezio guztiak igotzen dituzte eta gero jaisten dituzte, beraz adibidez 10€-ko beherapena egin diotela uste dugunean izan liteke soilik 1’50€ egin izana. Gu konturatu gabe engainatzen ari dira, edo ez errealitatea zabaltzen.

Bideragarria al da ikasi dugun guztia?

Bideragarria dela uste duzue ikasitako guztia? Nire iritzia emango dut blog honetan, izan ere bideragarria dela uste dut eta ez bakarrik ekonomia aprobatzeko, gure egunerokoa errazteko baita ere. Aurreko blogetan esan dudan bezala ekonomia gure egunerokoan asko nabari da eta kontzeptu hauek ikasi izana gure aukerak aukeratzeak errazten digu. Hasiera batetik ikasi genuen ekonomia gure nahi edo beharrak ditugun baliabideekin kudeatzea dela. Beraz, gaur egun, kurtsoan zehar ikusitakoarekin gure dirua edo bestelako baliabideak hobeto kudeatzen jakin beharko genuela.

Egia da, guk ez dugula dirurik irabazten, baino jar dezagu, gure paga astean irabazitakoa dela, 10 euro astean, beraz, bataz beste, 40 euro hilabetean, ez da asko baino adinez berakoak garenez ez ditugu helduak bezalako gauzak ordaintzen. Gure hilabeteko 40 euroak ondo kudeatzen jakin behar dugu. Imajinatu, hilabete honetan gona bat eta bi galtza erosi nahi ditugula, baino amari hilabetean 10 euro eman behar dizkiogula mugikorra ordaintzeko. Kasu onetan, aukera kostua, ikusi dezakegu, izan ere ezin izango ditugu bi gauzak erosi eta bat aukeratu beharko duzue besteari uko eginez. Bestearekiko ekonomia eskasia sentituko dugu gainera. Ikusi duzue? Gure egunerokoan ikusitako kontzeptuak erraz ikusten ditugu.

Beraz, guk gure ekonomia kudeatzen dugu baita ere, ez du zertan diruarekin erlazioa izan behar eta ez duzu zertan soldata bat irabazi behar izan ekonomia lantzeko. Gure dirua kudeatzen dugu nahigabe, konturatu gabe, baino orain ikasitakoarekin, dakigunarekin gure ekonomia hobeto kudeatzen dakigu eta aukeraketa hobeak egingo ditugu ekonomikoki, hau da, erabilgarria da kurtsoan zehar ikasitako guztia.

ENPRESA TAMAINA

Ikusitako pelikularen (tienes un e-mail) komentaketa bat egin nahiko nuke. Izan ere bi enpresa mota desberdinak nabari ditugu eta gure egunerokoan erraza da horrelako gertaera baten aurren egin behar izana. Hau da, gure egunerokoan, egunero ikusten ditugu enpresa desberdinak, Donostian adibidez, pelikulan ikusten den kasuan bezala enpresa handiak, Fnac adibidez eta enpresa txikiak, liburu dendak adibidez nabari ditugu eta nahi gabe, inkontzienteki enpresa handietara jotzen dugu.

Esan nahi dudana da, nahiz eta, guk denda txikietan erosi nahi, merkeenera jotzen dugu gehienetan, prezio baxuak eta oferta gehiago dituztelako. Horrez gain, zerbitzu desberdinak eskaintzen dituzte bai umeentzako eta bai helduentzako. Beraz, guretzako erraztasuna transmititzen diguten eta prezio baxuena duten enpresetara joaten gera, izan dezaken ondorioak begiratu gabe. Kasu honetan liburuak apreziatzen dakien norbait liburu denda batera joango da, izan ere, garrantzi gehiago ematen die liburue prezioak, zerbitzuak eta bestelako erakarriak diren tranpak baino. Hala ere, egia da baita ere, guk ospe gehiena duenari jo egiten dugula, gure ustez geroz eta ospe gehiago izan geroz eta maiteriak hobea izango dugula uste dugu askok.

Bestalde, badago jendea gaur egun enpresa txikietan erosten duela oraindik baino enpresa hauek larritasun maila batean daudela uste dut, izan ere, enpresa handiak hauek jaten hari dira. Jende oso gutxik erosten dute denda txiki espezialitatu hauetan beraz, diru gutxi lortu eta enpresa itxi behar izana egin beharko dute, Nire ustetan pena handia da, izan ere, aprezioatzen dakien jendeak asko erabiltzen du, eta bakoitzak dituen hobbyak ersteko leku bat izatea oso polita da. Aldi berean, konfianrza puntua ere polita iruditzen zait, kontsumitzaileak gustora egoten gera ezagutzen dugun jendearen aurrean.  Ezagutza gehiago dutela antzematen da, eta denda txikietan lan egiteak, hortan zaletuak direla esan daiteke gehienetan, beraz gustoko dutelako eta ez diruarengaitik egiten dutelako egiten dutela  ikusi dezakegu.

Beraz, ondorioztatzen dudana, denda txikietan gehiago erosi behar dugula da, lehen esan dudan bezala gustoko dutelako egiten dute eta ez bakarrik dirua lortzeko, egia da garestiagoak direla, baino eskainitako zerbitzuak, konfiantza eta ezagutza kontua izan behar dugu baita ere.

Enpresa handiak eta txikiak

Tamainaren arabera enpresa handiak, ertainak eta txikiak bereizten dira. Askotan enpresa txikiak eta ertainak batera sailkatzen dira, ETE edo Enpresa Txiki eta Ertainakakronimoa erabiliz. Enpresak horrela sailkatzeko irizpideak langile kopurua edo fakturazioa izaten da, sektore ekonomiko ezberdinetan enpresak berez handiagoak edo txikiagoak izaten direla ere kontuan hartuz. Enpresaren tamainaren araberako sailkapenerako irizpide zehatzak izaten dira herrialde guztietan estatistika-erakunde ofizialen eskutik, enpresei buruzko estatistikak osatzearren. Enpresa handiek euren jardueretako baliabide gehiago izaten ditzte, baina zurrunak eta burokratikoak ere badira . Enpresa txikietan, berriz, giza harremanak estuagoak izaten dira, baina finantza-baliabideak lortzerakoan zailtasun handiagoak izaten dituzte, hau da, enpresa handia izateak bere gauza positiboak eta negatiboak ditu. Txikia denean harreman eta jakinduria hobea dago, baina barietate guttxiago eta enpresa handia denean jakinduria eta harreman gutxiago egoten da. Bi enpresa motak egokiak dira, baina bakoitzak bere alderdi positioak eta negatiboak ditu. Edozein herrialdetan bi enpresa mota hauek agertu daitezke. Batzuetan, enpresa handiak enpresa txikia jaten du, baliabide gehiago edo markazko gauzak direlako.Enpresa handi eta enpresa txikiei buruz hitz egiten duen filma, Tienes un E-mail da, klasean ikusi genuena. Filma honek erakusten duena da, enpresa txiki eta enpresa handi baten abantail eta desabantailak. Fox enpresak, la libreria de la calle de la esquina enpresa jaten du, baliabide gehiago dituelako. 

ENPRESA MULTINAZIONALAK

Enpresa multinazional bat ez da bakarrik bere sortze herrian dagoen enpresa bat, baizik eta mundu maila osoan kokatuta egoten dira. Hauen bezeroak normalean merkatuak eta herrialdeak izaten dira. Hobeto ulertzeko enpresa multinazional batek ez du jatorria nazioa askotan, baizik eta, bertan lan egiten dute.

Multinazionalak globalizazioa hedatzen ari dira mundu maila osoan:

-ekonomiari dagokionez; adibidez herrialde batean beraien aktibitateak beste herrialde batera transladatu egiten badituzte, irabaziak aldatu egiten dira

-politikari dagokionez; gobernua herrialde bateko ekonomia arduratzen da, eta mulinazionalak baino entitate gehigo duen empresarik e dago.

-kulturari dagokionez; multinazional batek produktu desberdina ateratzen ditu merkatura, hauek erabiltzen edo ta probatzen hasten dira (arropa, edariak...) eta gutxinaka gutxinaka mundu maila osora iristen dira multinazionalen bidez.

Munduan puntu batera iritsi gara, non enpresa multinazionalek herrialde batuk baina ekonomikoki boteretsuagoak diren, adibidez, Microsoft, Ukraina Malasia eta Peru baino diru gehiago dauka. Hau dela eta normalean erabakitzeko boterea asko handitzen zaie, eta gehienetan petrolio-enpresetan ematen da fenomeno hau.

Enpresak

    Ez daude arau zehatz batzuk enpresa baten tamainua definitzeko. Puntu asko kontutan hartu behar dira. Enpresa bera, leku baten txikia bezala sailkatuta egon daiteke, eta beste batzutan ertaina edo handitza hartu daiteke.

    Adibidez, burtsa espainolari buruz edo burtsa europearrari buruz informe bat egiteko parametro desberdinak erabiltzen dira. Edo leku batzuetan, 3.000 milloi euroko kapitalizazio batekin burtsa espainolean enpresa handitzat hartzen da baina mundu mailan 5.000 milloi azpitik kapital batekin enpresa txikia bezala sailkatzen da. Hau da, enpresa baten tamainua kontextuaren ara bera dago.

    Europan, Europar Batasunak 1996. urtean egin zuten proposamena da sailkapen irizpide zabalduena. Sailkapena egiteko hiru irizpide erabiltzen dira: salmenta zenbatekoa, langile kopurua eta aktiboko edo pasiboko zenbateko osoak (alegia, enpresak dituen ondasun eta eskubide edo betebehar zenbatekoak.

   Honela, txikia dela esaten langile baino gutxigo badu, urteko salmenta 7 millioi euro baino gutxiago bada eta balantzeko zifra 5 millioi baino gutxiago denean.
 
   Ertaina dela esaten da langile kopurua 50 eta 250 artekoa denean; salmentak 7 eta 40 millioi euro artekoak; balantzeko zifra 5 eta 27 millioi euro artekoa. Handia dira, berriz, zifra horiek gainditzen dituzten enpresak.

   Euskal Herri mailan, enpresa gehienak enpresa txikiak edo ertainak dira.

Kanpoko enpresak

Kanpoko Enpresak

                 Enpresa akok behar dute beste enpresen laguntza gaur egun. Adibidez, enpresa batek bere ofizinak garbitzeko, ba garbiketa hori egiteko enpresa bat kontratatze da egokiena (nire ustez) eta horrela enpresak beraien artean laguntzen dia, baina ez bakarrik garbiketan, produktuak sortzeko lehengaiak behar dira eta lehengai horiek enpresek dituzte normlean.

Nire ustez, enprese artean ezingo litzateke egon, gaur egun dauden "pikeak", tontakeria onek enpresa mordo bat eraman du bakoautsira. Baina bueno "pike" horiek bezeroei onegiten digu, lehia egotean prezioak ea norrek dituen hobeak borrokatzean prezioak jaisten dira, eta onek asko laguntzen digu guri.

Guzti honetaz gain, gehiegizkoa iruditzen hari zait enpresa handiek, betiko neozioei egindako mina, adibidez, nire auzoan betiko ekindegi bat zegoen, eta bere aurrean ogiberri bat jarri zuten, guk herriko okindegian erosten genuen baina jende asko ogi merkera joan zen, eta honen emaitza okindegia itxi egin zuten eta ogiberriak jarraitzen du.

Gazte enplegua

Gazteen arteko enplegu eta langabezia denon ahotan dagoen gai bat da. Gaztetzat, 16-29 urtekoak hartu ditzakegu. Gaur egungo gazteen artean, heren batek baino gehiagok dio haien lana dela duten okupazio nagusia. Baina, nolako enpleguak dituzte? Nahiz eta gazte enplegu tasa igo, oraindik ez da krisia baino lehenago zegoenera ailegatu. Gazteen lan-baldintzak aipatzerakoan, nabarmendu behar dugu, askok soldata baxua eta lan baldintza kaxkarrak dituztela. Emakumeek gizonek baino kaxkarragoak eta soldata baxuagoak. Bestalde, aipatzekoa da, enplegu erdiak soilik daudela lotuta gazteak burututako ikasketekin. Orokorrean, Euskal Herriko gazte enplegu tasa Europako bataz-bestekoaren gainetik dago, baina banakako enpresa dutenak?

Gazteen banakako enpresak, Euskal Herrian, Europako bataz bestekoarekin alderatuz, gutxi dira. Banakako enpresetan lan egitean,nahiz eta kapitala arriskatu dezakezun, asaktasuna eta irabazi mugagabeak izateko aukera daukazu. Besteen kontura lan egitean ordea, beti izango duzu soldata berdina. Bestalde, banakako enpresetan ez dago kapitala zatitzerik eta sortzerako orduan ez dago gutxieneko kapitalik. Lege-erantzukizunari dagokionez, enpresa autonomoetan mugagabea da, erantzukizun mugatuko enpresetan ordea, mugagabea, etxebizitza salbu. Hau da, arazo bat badago enpresan eta ordaindu behar baldin baduzu, lege-erantzukizuna mugagabea denean, daukazu guztiarekin ordaindu daiteke, baina mugagabea denean etxebizitza salbu, guztiarekin ordaindu daiteke etxebizitzarekin izan ezik. Nahiz eta lana duten gazteen % 6,1 izan banakako enpresa, 30 urte baino gutxiago duten okupatuen % 4,1-ak bakarrik dute euren enpresa propioa. 2013an zifra hau bikoitza zen, % 8,3.

Zer esan nahi du horrek? Gaur egun, gazteen ekintzailetza nabarmen gutxitu dela. Hau da, norberak bere enpresa sortzeko ideia izatea eta hori aurrera eramatea geroz eta gutxiago gertatzen dela. Ez bakarrik banakako enpresetan, gazte batek edozein motatako enpresa sortzeko tasa jaitsi egin da. Gazteak gizartearen etorkizuna dira, eta ikus dezakegunez, geroz eta ekintzaile gutxiago egongo dira gizartean. Ondorioz, horrek ekonomian ondorio kaltegarriak ekar ditzake, enpresa gutxiago egongo direlako.

http://www.gazteaukera.euskadi.eus/contenidos/informacion/presentacion_publicaciones/eu_10717/adjuntos/enplegua_16_e.pdf

Batzuen aberastasunak sortutako txirotasuna

Gure bizitza teknologiaren inguruan dabil denbora guztian eta mugikorrak sortzeko mineral oso garrantzitsu bat Coltana da. Mineral hori Congon aurkitzen da, eta munduko %80a han dago, beraz gehienek oso irabazi ona dela  pentsatzen dugun harren irabazi ona izan ordez, herriari gertatutako gauza okerrenetako bat da.

Herri barneko gatazkak sortu egin dira,herrialdean kontrola edukitzeko. mineral hori lortzeko, Coltan-meatzeak daude. Meatoki ohiek legez kontrakoak edo eta meategi berdeak izan daitezke. Meatoki berdeetan lan egiten dutenek, gutxienez ez dira hain esplotatuak izaten baina legez kontrakoetan oso esplotatuak izaten dira eta gehienetan umeak izaten dira han lan egiten dutenak.

Gehienetan herrialde baten barne produktu gordina sortzen denean bere ahala per capita errenta igo egiten da eta ondorioz herrialdea aberastu egiten da. Baina horren ordez jaitsi egin da aberastasuna. Meatokien agintea beraien gain hartu dute militarrek, eta irabazi guztiak beraiek hartzen dituzte eta gainera lehen munduak honen berri dauka baina ez du ezer egiten izan ere, lehen munduari aberastasuna sortzen diolako.

Hau beti gertatu da urrea, zilarra, diamante etb… ekin. Honen ondorioz hauek dira ekonomikoki herrialde txiroenak. Lehen munduko herrialde guztiei aberastasuna interesatzen zaielako, beraz hirugarren mundua txikituaz lehen mundua garatu daitekeelako bakarrik eta horrela beti lehen munduak aberastasun gehiago edukiko duelako.

tienes un email

TIENES UN EMAIL

“Tienes un email” pelikula bat da, pelikula honek hainbat gauza ditu ekonomiarekin erlazionatuta.

Pelikula honetan ikusi daiteke munduan gertatzen diren hainbat gauza, izan ere pelikulan enpresa txiki eta handiei buruz hitz egiten delako eta hori bizitza errealean dagoelako. Pelikulan ikusi daiteke  enpresa txiki bat liburutegia bezala (el de la buelta de la esquina) irekita dagoela eta momentu batean enpresa ezagun bat liburutegi bat dela ere bai mugimendu oso handia egiten duela eta liburutegi txikia istea eramaten duela.

Bizitza errealean gertatu daiteke berdina, izan ere enpresa txiki bat adibidez arropa denda bat irekita dagoenean beste enpresa famatu eta handiagoa arroparena ere bai ireki egiten denean, izan ere beste enpresa istea eramaten du.

Adibidez behin batean gertatu zena izan zen herri batean bakarrik arrandegi bat zegoela eta derrepentean egun batean arrandegi handiagoa eta produktu gehiagorekin. Orduan herriko jende guztia arrandegi handira joaten zen eta horren ondorioz arrandegi txikia itxi egin zuten.

Enpresa handiak eta enpresa txikiak

ENPRESA HANDIAK ETA ENPRESA TXIKIAK

Enpresa handi eta enpresa txikiei buruz hitz egiten duen filma, Tienes un E-mail da, klasean ikusi genuena. Filma honek erakusten duena da, enpresa txiki eta enpresa handi baten abantail eta desabantailak, kasu honetan, liburu enpresa handi eta liburu enpresa txiki batenak. Film honetan, Fox deitzen da liburu enpresa handia eta La tieda de la esquina liburu enpresa txikia. La tienda de la esquina beti egon den enpresa liburua  da, baina Fox duela gutxi irekitakoa. 

La tienda de la esquina-k ez zeukan konpetentziarik Fox ondoan ireki zuten arte. Orduan, kontsumitzaile, saltzaile eta ondasun edo zerbitzuen arteko erlazioa aldatu egin zen. Kontsumitzaileek ondoko denda handira joaten ziren eskaintzen zutena askoz gehiago zelako. La tienda de la esquinako langileek bazekiten gutxi barru itxi egin beharko zutela, izan ere, beraien kontsumitzaileak ondoko dendara joango zirelako. Dakigunez, enpresa batek ezin du aurrera jarraitu ez baditu irabazirik lortzen, ez dagoelako dirua alokairua ordaintzeko eta langileen soldata ordaintzeko.

Gaur egun, jende askok nahiago du enpresa handietara joan enpresa txikietara baino, baina hori bakarrik ez da liburuekin gertatzen, adibidez, arropa dendekin ere gertatzen da. Jendea arroparen enpresa handietara joaten da, horren adibide, Zara enpresa, pertsona asko, guztia ez esateagatik, arropa horrelako dendeetan erosten du. Arropako denda txikietara jende oso gutxi joaten da, jende zaharra gehien bat, denda txikietan talla guztiak daude, enpresa handietan EZ!, horregatik joaten da jende zaharra horrelako denda txikietara, baina baita ere arropa estiloagatik.

Ondorioz, geroz eta enpresa txiki gehiago desagertzen ari dira, itxi behar izaten dutelako enpresa handiak beraien ondoan jartzen dituztelako, edo beraien betiko kontsumitzaileak enpresa handiak aukeratu dituztelako.