2017(e)ko urtarrilaren 31(a), asteartea

Diskriminazioa lan munduan

 Aurtengo martxoaren 8an emakume langileen nazioarteko eguna emango da, eta askorentzat ospatu egingo da, emakumeen lan giroa eztabaidatuko da manifestazioekin, erakustaldiekin, esaterako "zumaiako emakumeak lanean" esposizioarekin, baina bereziki emakumeen diskriminazioa mundu laboralean manifestatuko da, egia esan oraindik ere 2017an diskriminazioa ageri delako lan giroan emakumeei kalte egiten, pena da esatea, baino egia.
Estadistikei begiratuta, horietako harrigarriena dudik gabe Espainiako langabezian dauden guztien %64a emakumeak direla dira, ematen du ez dela asko, ehuneko hamalaua, baino zenbakietan 2.700.000 emakumeetara langabezian iritsi daiteke eta gizonetan berriz 1.500.000 langabetu inguru daude.
Harrigarria dirudi XXI. mendean oraindik jarraitzen dela matxismoaren kontzeptu hau munduan, bereziki lan-munduan, baino langabetuei buruz hitz egiteaz at, lan barnean dauden jarrera matxista guztien artean gogorki aipatu daitekeen bat soldatak dira, estadistikei begiratuz, Espainian, gizonena bezain lan berdina eginda, emakumeak %25,4-ko soldata murrizpen bat jaso lezake gizonarekin alderatuta, horrek ere zenbaki txikia iruditu lezake norbaiti, baino imagina dezagun gizon baten soldata hilero 900 euro direla, lan berdina egiteagatik soldata minimoan geratu lezake, eta dena sexu kontu batengatik.
Esatera natorrena zera da, jendeak kontzientzia gehiago hartu behar duela matxismoa oraindik kontu garrantzitsua dela gaur egun, eta ezin dela alde batera utzi, bakarrik norbera ez duelako afektatzen matxismo horrek, ez du garrantzirik kendu behar bakoitzaren bizitzatik, baino bereziki gobernuak zerbait egin beharko zuen hau geratzeko, ez garelako hirugarren munduko herrialde bat, eta gauzak zuzendu behar direlako.

2017(e)ko urtarrilaren 30(a), astelehena

Diru sarrera eta gastuak

Etxe askotan, hileroko sarrerak nahiko egonkorrak dira, baina gastuak aldatzen dira. Hilabete batzuetan gutxiago gastatzen da eta azkenean diru gehiago dugu. Gastuak handiagoak sarrerak baino beste hilabete batzuetan dira eta aurreko hilabetean aurreztutakoa jotzen da haiek ordaintzen. Eta horrela doaz hilabete hilabete botaz, baina egoera inoiz kontrolatu gabe. Arazoak agertzen dira sarreretako gastuak gainditzen dituztenetan jarraitutako hainbat hilabete daudenean. Orduan aurrezkiak ahitzen dira eta ordainketei arreta ipintzeko diruak en erremedio gehiago ez dago.
Egia esan, komenigarria da, gainerako %10a, gutxienez, hilero aurreztu ahal izateko, gastuak sarreran %90 ez gainditzea. %10 hau zuzen daiteke zorrak kapitala eskuratze garrantzitsurako metatzea eta erretiroa prestatzea bezela, funtsa larrialdietarako sortzera eta epe ertain eta luzeko helburu finantzarioak lortzera, txikiagotzera. Aurrezkirik gabe, honetako ezer ez da posiblea. Aurrezkirik gabe ez dugu kontrla inoiz izango egoeraren gainean.
Bere helburuak nabarmen zenbat eta gehiago aurreztu, lehenago lortuko ditu, zenbat eta gehiago aurreztu, inbertsio-aukera gehiago izango ditu eta zenbat gainean kontrol gehiago edukiko du.
Sarrerak handitzeko aukera muga daitezke ohikoa gastuak txikiagotu behar izaten dira.

Gastuak nola txikitu? Gakoa dago lehentasuna ematea. Hiru mota:

Iritziaren araberako gastuak:
Gustatzen zaizkigun gauzak, baina ezinbestekoak ez idren gauzetarako gastu haiek guztiak dira. Ebaki behar denean lehenak izan behar dute.

Beharrezko gastu aldagarriak:
Elektrizitatea, janaria, garraioa, bizi izateko beharrezko gastuak,...

Nahitaezko gastu finkoak:
Hipoteka, komunitate-gastuak eta banku-mailegua. Faltarik gabe ordaindu behar dira izan ere ez badituzu ordaintzen hori ez ordaintzeagatik gehiago kobratuko dizute.

2017(e)ko urtarrilaren 29(a), igandea

Kubako iraultza

Kubako ekonomia, beti egon da azukreari lotuta, hura zen irlak esportatzen zuen produktu bakarrenetarikoa. 1929ko mundu mailako krisiak, eragin bortitza izan zuen herrialde honetako ekonomian. Azukrearen esportazioa %50-60 jaitsi zen, hau pobreziaz beteaz. Bestalde, klase arteko desberdintasunak, geroz eta nabarmenagoak ziren eta garaiko gobernua, geroz eta ustelkeria gehiagoz betea zegoen. Batista diktadorea, geroz eta aberatsagoa egiten hasi zen herrialdeko pobreziari kasurik egin gabe. Hango biztanle gehienak pobrezian bizi ziren, bizileku, lanpostu eta edukaziorik gabe. Drogak eta haurren prostituzioa ziren nagusi.


1956. urtean, Fidel Castro militarrak, Batista diktadorea gobernutik kentzeko, Kubako Iraultza hasi zuen. Orduko gobernu ustel eta ekonomia behartsuarekin bukatzeko. 1959an, Castrok, Kubako gobernuaren kontrola hartu zuen, orduko egoera bortitzei aurre egiteko. Honek, aldaketa asko ekarri zituen Kubara.


Castrok, Kubako ekonomiarekin egin zuena, sozialismoaren printzipioak jarraituz, zera izan zen: Ekonomiaren mugimendu eta ekoizpenak, gobernuak kontrolatuta egongo ziren. Guztiek gobernuarentzako lan egingo zuten, beraz, jende guztiak soldata izango zuen eta bakoitzak jabetza pribatu murriztu bat. Herrialdeko pertsona orok izango zuen edukaziorako eskubidea, edukazioa doanik izango zen, baita osasun zerbitzua ere. Herrialdean kontsumitzen zena bertan ekoitzia izan beharko zen, modu ekologiko batean. Eta abar luze bat.

Nahiz eta aldaketa horiek eta gehiago eginda irlako ekonomia hobetu eta gaur egun Kuba Hego Amerikako alfabetatze maila, bizi-esperantza eta osasun zerbitzu altuena duen herrialdea izan, Estatu Batuak, Kubaren aurka jarri zen iraultzarengatik. Gaur egun, Kubak oso zor handia dauka (15.3000 milioi 2016an) eta urte horietan Fidel Castrok herrialdea hobetu arren, ezin da ahaztu diktadore bat izan zela.

Bibliografia:


2017(e)ko urtarrilaren 27(a), ostirala

JUBILAZIOA

Erretiroa pertsona batek adin-arrazoiak direla medio behin betiko ordaindutako lan egiteari utzi egiten deneko egoerari deritzo. Erretiroa hartu duen pertsonari jubilatuta dagoela esaten da. Salbuespenak salbuespen, jubilatzeko adina 60-70 urte bitartekoa da herrialde gehienetan. Jubilatuak gehienetan pentsioa edo errenta jasotzen du aldiro bizimodua atera ahal izateko, lan egindako urteetan zehar egindako ekarpenei esker, pentsio-sistema publikoak edo, horrelakorik ez duten herrialdeetan, berak aurreztutako dirutik. Beste alde batetik, erretiroak mugarri garrantzitsua izaten da pertsona baten bizitzan, lan-egoeratik askotan egoera pasibora iragaten baita, batzuetan depresio edo bestelako arazo larriekin batera.

Lan egiten duen jendea "poblaciĆ³n ocupada" deitzen da. Lan egiten dutenek, lan egiteagatik dirua kobratzen dute, eta kobratzen dutenatik, zati bat poltsara doa gero diru hori jubilatuentzat eta jubilatuen pentsioentzat izateko. Sistemak, pentsioak kubritzeko egin ziren, lortzeko berdintasun bat pentsioetan ordaitzen denarekin eta kobratzen denarekin. Zer gertatzen ari da gaur egun? Jendea gehiago bizitzean, eta lana duten pertsona gutxiago egon, berdintasun hori lortzea zailagoa da eta dirua ateratzen ari gera estatuak zuen poltsa batetik, eta berrikusten da, beranduago, ez da iritsiko dirua pentsioak ordaintzeko. Geroz eta zahar gehiago egongo dira. Horregatik, geroz eta pentsio pribatu gehiago daude, pertsonak jubilatzerakoan dirua edukitzeko, horrela familiak ahorratzen dute eta dirua dago inbertitzeko. 


2017(e)ko urtarrilaren 25(a), asteazkena

Gastuak



GASTUAK

 Pertsona baten aurrekontuan diru-sarrerak eta gastuak daude. Ohikoena da diru sarrera gutxiago edukitzea eta gastu gehiago, nahiz eta diru sarreretan kantitateak altuagoak izan eta gastuetan berriz baxuagoak. Zer da aurrekontua? Finantza-plan pertsonalizatu bat da, gastuak kontrolatzen eta diru-sarrerei ahalik probetxu handiena ateratzen laguntzeko.

Diru sarreren barruan soldata, nomina, mantenu-pentsioak, diru-laguntzak, aparteko lanak, bankuetako kontuen interesak... egon daitezke. Gastuen barruan asko kokatzen dira, adibidez, etxebizitzaren alokairua, mailegua, erosketa (janaria), argindarraren faktura, mugikorra, betaurrekoak, zinema, banku kontua... 
Jende askori gustatuko litzaioke diru-sarrerak ahalik eta handienak izatea, baina hori konpontzeko edo gastu gutxiago edukitzeko beste modu errexago bat dago, gastuak murriztea. Nola? Gastu batzuk finkoak dira (etxebizitzaren alokairua, mailegua..)eta horiek ezin dira aldatu, izan ere, beharrezkoak direlako, baina beste batzuk aldakorrak (mugikorra, erosketa, argindarraren faktura, betaurrekoak..)  eta ez-beharrezkoak dira (zinema...), eta horiek aldatuz gero, gastu gutxiago edukiko genituzke. 

Lehen aipatu dudan bezala, gastu mota ezberdinak daude; 
Nahitaezko gastu finkoak (ezin dira ordaindu gabe utzi eta haien zenbatekoa ez da aldatzen), Beharrezko gastu aldakorrak (murriztu daitezke, baina ezin dira guztiz kendu), 
Baztertzeko modukoak (egin gabe utz daitezkeenak) eta Aurrezkia.

Ondorioak egon daitezke gastu haiek ordaindu gabe uzten badira.
Zorra handitzea: zorra handitu egiten da.
Epaiketei edo auziei aurre egin behar izatea: zor duguna erreklamatzen digute.
Enbargoak edo jabetzak galtzea: ordaindu gabeko zorrei aurre egiteko.
Kreditu-historia okertzea: etorkizunean mailegu bat lortzeko aukera galtzea. 
gastos bilaketarekin bat datozen irudiak

PENTSIO-PLANAK

         PENTSIO-PLANAK


Pentsio-planak etorkizunerako aurrezteko planak dira. Pentsio planak gauza batzuk aurre egiteko dira, adibidez: erretiroa, lanerako ezintasuna…


Pentsio-planak izaten dira dirua aurrezteko, ez duzu nahita naiez hilabetean behin  dirua sartu behar, izan daiteke hilabete batean ez sartzea eta beste batean bi aldiz sartzea. Azkenean kontua da zuk ahal duzunean dirua sartu behar duzula. Adibidez: hilabete batean diruz justu zaude eta ikusten duzula pentsio planean dirua sartzen baduzula ez zarela iritsiko ez duzu nahita nahiez sartu behar.


Honek abantaila asko dauzka baino baita era desabantailak. Honen abantailak dira nahi duzunean dirua sartu dezakezula eta baita ere ikusten baduzu zergak ordaindu beharko dituzula dirua pentsio planean sartu dezakezula eta ez ordaindu zergak. Baina desabantaiak dira dirua ateratzerakoan lehengo zergak ordaindu beharko, adibidez: 100000€ dituzu pentsio barruan eta zergak ordaintzen ehuneko %25 ordaindu behar duzu orduan 100000€ izatetik 75000€ geratzea lortzen duzu, eta baita ere bakarrik dirua atera dezakezula erretiroan, lanerako ezintasuna daukazunean, menpekotasuna daukazunean eta heriotzan.


Baita ere dago beste pentsio moduko bat, pentsio hori da  zenbat urte lan egin duzun eta ea deklaratu duzun arabera, adibidez: zure soldata 1500€koa bada eta 25 urte lan egin eta deklaratu duzun orduan zure pentsioa izango zen 1200€koa.


Munduan noizbait gertatu da norbaitek 5000€ ko soldata izatea eta jubilatu ondoren  dirua ez izatea, ori izan daiteke ez duelako deklaratu eta pentsiorik ez izatea edo ez zuelako pentsio planik eginda, eta horregatik ez etxerik ez dirurik ezta ez ezerez edukitzea.

Horregatik oni buruz hitz egin nahi nuen ideiak argi uzteko pentsio planak oso garrantzitsuak direlako.

diru-sarrerak



                                         diru-sarrerak

Gaur,diru sarrerari buruz hitz egingi dizuegu, hainbat diru leku desberdinetatik lortzen duten lekuetatik.

diru-sarrerak lan edo zerbait egitea gaitik lortzen dezun dirua da,Oinarrizko beharrak estaltzeko baliabide ekonomikorik ez duten edo baliabide ekonomiko nahikoa ez duten eta baldintza jakin batzuk betetzen dituzten pertsonentzat da

hainbat lekuetatik lortu ditzazkezu diru sarrerak,
-lan egiteagaitik:norbaiten aginduetan zaudenean berak nahi duen gauzak eigten, hilero saldata bat irabaziko (diru-sarrerak)
-alkilatzeagik etxe bizitza bat: norbaitek zure etxea alkilatzea nahi badu, zuk hilero diru bat lortzen dezu, berak zuri ordaintzen dizulako
-garagje baten plaza:garajean nahi duen pertsonak plaaza edukitzeagaitk zuri ordaindu beharko litzateko

2017(e)ko urtarrilaren 23(a), astelehena

Boxeoa eta Iruzurrak



Boxeoa eta Iruzurrak           



                  Agian gai hau ez da asko hitz egin baina boxeoaren munduan dirutza erraldoiak irabazten dira, kontaktu asko dagoen kirol bat denez kolpeekin nauronak galtzen dira eta denborarekin ikusten da, horretarako boxealari bakoitzak bere ekonomia eramaten duen pertsona bat izaten dute. Asko dira ezagutzen diren kasoak, boxealariak paperbat sinatzea eta azkenean bere dirua tipo horri emateko sinatzen hari direla, eta gizun oso dirudun bat izateatik pobre bai izatera bilakatzen zarela.


Nire ustez hau kendu beharko litzateke, zerbait sinatzen baduzu jakin gabe atzera bueltatzeko modu renbat egotea, nire amonaren bizilagun zahar bati hori gertatu zitzaion, alabak bazkaltzera gonbidatu eta dena oso ondo baino paper bat eman zion siƱatzeko eta amonak ezer jakin gabe notari baten aurrean sinatu egin zuen, hurrengo egunean konturatu egin zen bere gauza guztiak alabaren kargu utzi zituela (jasotako herentzia bat ere), orain ertzainarekin ditu mobidak.


Laburtuz, honek erakusten digu ezin garela inorretaz fidatu, edozeinek ahal digula labankada bat saru bizkarretik, mondu hau oso traidorea dela.



BONBILA PIZTU ZAIO

Hotz bolada honetan, baten bai elektrizitatearen faktura igotzea bururatu zaio.

Elektrizitateari dagokionez, prezioa igo nahi dute %11 zehazki.
Hainbat aukera daude elektrizitatearen faktura jaitsi dadin;
  • Telebista, irratia... erabiltzen ez ditugunean entxufeak desentxufatzea.
  • Kargadoreak erabiltzen ez ditugunean, desentxufatuta edukitzea.
  • Geletatik ateratzean, argia itzaltzea.
  • ...
Baina gaur egun ez da elektrizitatearen faktura gehien igo dena prezioz, zergak baizik, eta nahiz eta fakturak jaisteko hainbat ekintza egin, zergak aldaezinak dira.
Horrela jarraitzen badu gaur egungo egoerak;
Zer gertatuko da orain arte diruz justu zebiltzanekin zergak gora baldinba dijoaz?

2017(e)ko urtarrilaren 22(a), igandea

Zorrentzako bigarren aukera

Krisi garaian, zorrak asko igo ziren. Lehen, maileguak edonori ematen zitzaizkion, zertarako behar ziren galdetu gabe. Jendeak, hainbeste mailegu izanda, ez zen ordaintzeko gai izaten. Oso zaila zen zorretaz desegitea. Askok, haien ondasunak saldu harren, zorrak zituzten segika. Horregatik, gobernuak, zorren “likidazio eta barkamen” legea sortu zuen.

Zertan datza lege hau? Zorrak ordaindu ezin dituen pertsona horrek, notario, epaile edo erregistratzaile  batekin hitz egin beharko du prozesua hasteko. Orduan, daukan guztia salduko du eta horrela bizitza berria hasi dezake zorretaz ahaztuta. Berdin du dituen ondasunak dituen zorrak baino balio gutxiagokoak badira, prozesuak berdin-berdin jarraituko du eta prozesu hau edozein kantitateko zorretarako balio du, berdin du 5.000€ edo 500.000.000€ izan.

Hala ere, ezin da aukeratu zer ondasun saldu nahi duzun eta zein ez. Prozesu honetan sartzerako orduan, zure ondasun guztiak sartzen dituzu. Baliteke denak saldu behar ez izatea, baina hori ezin da aukeratu. Adibidez, ezin da esan kotxea saldu nahi duzula eta etxearekin gelditu. Bestalde, prozesu hau, nahiko luzea izaten da, bost urte edo irauten ditu eta segun zer zor kantitate daukazun, interes desberdinak ordaindu behar dira, prozesua ordaintzeko. Esaterako, 100.000€-k, 500€-ko gastuak ekar ditzake.

Zertarako lege hau? Gobernuak, desalojoa eta familiak kalean bizi beharra ekidin nahi du lege hau ezarriz. Zor handiak dituzten eta horiek ordaindu ezin dituztenei bigarren aukera bat emateko.

http://economia.elpais.com/economia/2015/02/27/actualidad/1425068438_215514.html

2017(e)ko urtarrilaren 11(a), asteazkena

Donostia 2016

Donostia 2016-ean europako kultur hiriburua izan da baino merezi izan al du pena? Jende askoren iritziz bai baita nire iritziz ere baino diru galera bat egon da, Hainbat jarduera egon dira eta ez dira espero ziren espektatibak bete, adibidez hainbat jende ez da joan egin diren ekintzak ikustera...

Naihz eta diru galera egon den pena merezi izan du, Donostiak izugarrizko merezia zeukan bultzada jaso du eta orain europan zear ezagutuagoa da, Egia da zin egindako guztia ez dela bete baino urte polita zan da donostiarrontzat.

Lehen esan bezala Donostiak jasotako bultzadarik handiena turismoan izan da. Aurten inoiz baino turista gehiago egon dira eta zerga turistikoa jartzea ere pentsatu egin da Kataluinaren antzera, bino horrek ez du kentzen egon den diru galera, ala ere nire ustez urte produktiboa izan da.


Autonomoak eta lan finkoa



Iada zure ikasketak amaitzerakoan eta lan mundura salto egin behar duzunean, beti egin den galdera da hau. Autonomoa izateak pena merezi du? edo obeto da lan finkoa eduitzea?

Tira, dirudienez gizarte honetan autonomo izateak, ez du orain arte arrakasta handirik izan baina krisiaren ondorioz, badirui tendentia hori aldatze ari dela. Horregtik idazten hari naiz artikulu hau, apurtxobat gehiago jakiteko lana egiteko modu ezberdin hauei buruz. Lan falta dagoenez, jendeak lan finkoak eskaintzen digun estabilitate hori galtzeko beldurra galdu du, eta negozioen mundura jauzi egin du. Autonomoa izateak baditu bere abantailak. Ez duzu ordutgi finkorik, eta zuk jartzen dizkiozu zure buruari enpresako edo negozioko proiektuak eta objektiboak. Ala ere beti egongo da desabntailaren bat. Autonomoa izatean ordaintzen dituzun zerga kopuruaz aparte, ez duzu irabaziak edo soldata on bat edukitzeko zihurtasunik; hasierako esfortzu ekonomikoa kontatu gabe. Finko lana egitea aukera erosoena dela esango nuke, izan ere zuk, kontratuan aipatutako baldntzak bete, eta soldata bat izango duzun zihurtasuna izango duzu beti, Askatasuna galduz.

Biak ala bias oso aukera interesgarriak dira eta pertsona bakoitzaren estiloarekin doaz. Izan ere ez dugu denok balio autonomoak izateko edo lan finko bat edukitzeko.

Eta zuk, zer nahiago duzu? :)

Diru sarrera ezkutuak



                   Agian izenburuak ez du guztiz argi uzten baina honekin esan nahi dudana da egunero diru kantitate ikaragarriak pasatzen dira goi karguetan, honi ere korruptzioa deritzo, politikari hia guztiak (ez badira guztiak), "diru beltza" jasotzen dute eskupetik. Eta "justizia" politiko horiez oinarritua dagoenez ez dira batere penalizatzen beraien artean.

Eta ez zait batere ondo iruditzen, diru asko dutenez ez dute bere kondena bete beharrik, eta ez bakarrik politikan, futbolean ere, adibidez oraindela nahiko neimar jokalariak inpostuak sahiesteagatik x urteko kondena bat jaso egin zuean eta ez zuen bete diruz josia dagoelako eta niretzat ez da batere bidezkoa. Ez dira gehiago diru gehiago edukitzeagatik, nire ustez kondeak ordaintzeko modu bakarra betetzea izatea da hoberena.

Baino bueno, mundu hau korruptuz josia dago eta ez dira inoiz bukatuko, eta nire esku egongo balira, politika egokiaren parasito guzti horiek kale gorrira botako  nituzke.


Resultado de imagen de corrupcion

Diru beltza futbolean



Azken urteetan futbolaren inguruan dokumentu asko argitaratu dira non ikusi ditzazkegu goi mailako futbolistak, entrenatzaileak, futboletik bizi diren asko... dirua paradisu fiskaletara eraman dutela, hau da, beraien herrialdetan ez ordaintzeagatik beste herrialde batzuetara eraman dutela gutxiago ordaintzeagatik.

Duela urte batzuk agertu zen Leo Messik 4 milioi zor zituela eta notizi berriena da Cristiano Ronaldok 63 milioi ez dituela deklaratu. Baina nire iritziz Espainian dagoen arazo handiena korrupzioa da. Messirekin kristoneko arazoak egon ziren, noski arrazoiarekin, baina Cristiano Ronaldok egin duenean ez dute ezer egin, dokumentua argitaratu duen horrialdea ixtea behartu dute eta ezer pasa bezala geratu dira.

Beste kasu batzuk FIFAko goi kargukoak dira. Urte askotan egon dira hor goian lapurtzen eta azkenean 2015ean 7 kartzelera joan ziren eta beste askok lanik gabe geratu ziren.

Nire ustez, korrupzioa futboletik botatzeko neurriak hartu behar dira bestela kirolarekin bukatuko dute.

2017(e)ko urtarrilaren 10(a), asteartea

LANGABEZIA

LANGABEZIA

Azken urteetan, Euskal Herriko langabezia jaitsi egin da.

Langabezia jaisten doanaren arrazoietako bat, ekonomia hobetzen ari dela da, hau da, krisia gutxinaka joaten ari dela.

2016ko bigarren hiruhileko datuen arabera, Euskal Herriko langabezia tasa %12,3koa da (INE), 2,3 puntu baxuagoa aurreko urteko hiruhilabete berdinarekiko. EUSTATek berriki kaleratutako datuen arabera, Euskal Herrian langabezia tasa 0,8 puntu jaitsi da iazkoarekin alderatuta eta %13,3an kokatzen da.

Langabezia jaisten joatearen portzentaia handitzea espero dut, izan ere, gaur egungo gaztea bestela hemen ikasi baina kanporan joango direlako lan egitera, eta horrek Euskal Herriko ekonomia gutxituko du.
Esan nahi dudana da, geroz eta langabezi gutxiago, geroz eta gazte gehiago hemen ikasi eta lana egiten, eta horrek ekonomia hobetuko luke, baina geroz eta langabezi handiagoa, geroz eta gazte gehiago Euskal Herritik kanpo, eta horrek berriz, ekonomia okertuko luke.+