2017(e)ko irailaren 30(a), larunbata

Pobrezia Euskal Herrian

   Euskal Herrian naiz eta ez izan leku bat, pobrezia tasa altuenekin, badaude hainbat pertsona pobreziaren eraginpean bizi direnak egunero.
    Datu batzuk diotenez Euskal Herrian %16,7-ko biztanleria pobrezian bizitzea jasan behar dute bere egunerokoan, eta orain kezkagarriena da 18 urtetik beherako neska-mutikoetatik %19,6 bizi da pobrezian. Nire ustez azkenengo datu hau esan nahi duena da, Euskal Herrian denborarekin geroz eta txiro gehiago egongo direla.
     Baliabide eskasi (bizitzeko beharrezko gauzak) jasaten duten pertsonak Euskal Herrian, biztanleriaren  %4ak osatzen dute, eta 18 urte baino gutxiagoko umeak, baliabide eskasia jasaten dutenek, %5,3a osatzen dute.
      Ahala ere hasieran esan bezala, hau ez da pobrezia tasa altuenetarikoa munduan adibidez Afrikan biztanleriaren %48,4a bizi da pobrezian. Ain urrun joan gabe, Euskal Herria europar batasuneko pobreziaren bataz bestekotik azpitik dago, izan ere, Europara batasuneko pobreziaren bataz besteko %24,5a da eta 18 urtetik beherakoena  %27,7koa da. Azkenik, %10 europar batasunean baliabide falta jasaten dute.
      Datu guzti hauek aztertuz konklusioan atera dezakegu Euskal Herriko pobrezia handituz dijoala, baina, oraindik ez dagoela beste herrialde batzuen egoera txarrean.



BIBLIOGRAFIA:

http://www.diariovasco.com/sociedad/201510/20/urtetik-beherakoen-pobrezia-arriskuan-20151020181254.html

http://www.mansunides.org/es/observatorio/pobreza-en-africa




2017(e)ko irailaren 27(a), asteazkena

Balore-burtsa

BALORE-BURTSA


Burtsa merkatu bat da nun erosleak eta saltzaileak akzioak trukatzen dituzte beraiek jarritako prezio baten gatik. 
Burtsa ekonomian funtzio inportante bat betetzen du, izan ere, empresei dirua lortzen uzten dio beraien proiektuak egin ahal izateko.

Balore-burtsaren adibide famatuenetako bat Wall Street izan daiteke,. Wall Street 1817 urtean sortu egin zen, bere eginkizuna enpresen akzioen fluxua kontrolatzea zen. Eta 1918 urtean Lehen Mundu Gerraren ondoren munduko burtsagune inportantena bihurtu egin zen Londreseko burtsagunea atzean utzita. Azkenik Wall Streeten gertaturiko momenturik inportantenetako bat 1929ko urriak 24an izan zen, munduan egon den burtsaren erorketarik inportantenetako bat Ostegun beltza deiturikoa.

Burtsaren jokabidearen adibide bat hurrengoa izan daiteke, Apple enpresak mugikor berri bat atera egiten baldin badu eta jende asko mugikor hori erosi egiten du, orduan Apple enpresak burtsa dituen akzioak asko igoko dira.

Baina baita ere kontrakoa izan daiteke, krisi mundiala baldin badago eta jendea ez baldin badu kotxea hartzen eta etxean gelditzen baldin badira, burtsan petrolioaren akzioak jaitsi egingo dira eta horrek ekarriko duena gasolinaren prezioa jaitsi egitea izango da. 

 Bibliografia:
https://www.caixabank.com/deployedfiles/caixabank/Estaticos/PDFs/Espacio_accionista/junior_accionistas/Curso_de_bolsa_f01.pdf
https://es.wikipedia.org/wiki/Bolsa_de_valores
https://eu.wikipedia.org/wiki/New_Yorkeko_burtsa

Higiezinen burbuila

Higiezinen burbuila, "burbuja inmobiliariaz" gehiago ezagutuaz, 2006tik 2014-ra etxebizitzen prezioaren igoerari deitzen diogu. Urte hauetan gertatu zena, millioika etxe eraikitzen hasi ziren eta konturatu zirenean etxe gehiegi sortu zituzten. Jendeak etxebizitzen prezioak igo zirenez eta soldatak jeitsi, etxebizitzen prezio altu horiek ezin zituzten ordaindu, hain errez. Horrek hasieran lan-postu asko eman zizkion Espainiari baina etxebizitzak sortuz ahala bankuak ez zituzten kreditu gehiago eman. Lehman brothers bankuarengatik gertatu zen krisia, izan ere, diru mordo bat galdu zuen eta espainiar banku asko banku amerikar honen akzioak zituzten eta bankuek beldur asko zuten dirua galtzea eta horregatik ez zituzten ematen kredituak. Eman zituztenak, jendeak ez zioten dirua bueltatu eta horren ondorioz etxeak bahitzen hasi ziren. Hor izan zen higiezinen burbuila lehertu zenean.

16 urteko gazte asko ikusi zuten ikasi egin gabe diru asko atera zezaketela gai honekin eta horregatik beraien ikasketak alde batera utzi zituzten eta etxeak eraikitzeko prozedura ikasten hasi ziren. Honexengatik, burbuila lehertu zenean gazte asko ikasketarik gabe eta lan gabe gelditu ziren 26 urterekin eta gainera krisi batean.

Gainera, espainiar asko urte hauetan etxe bat erosi zuten eta burbuilaren leherketaren ondorioz, beraien hipoteketan gehiago ordaindu behar zutenez eta gehienak lan-posturik gabe gelditu zirenez bankuak arazo horietan sartu behar izan ziren, lehen esan dudan bezala.

Urte batean egin ziren etxe media 600.000 etxe egin ziren, hau da, 8 urtetan gutxigorabehera 4.800.000 etxe sortu egin ziren. Hori ez da guztia, 2006an 762.540 etxe sortu ziren, hori izan zen maximoa. Nere ustez, datu hau erabatekoa da eta pentsarazten uzten nau ea zergatik herrialdeak bozkatutako politikariak ez zituzten bi hatz parez pare eduki eta erabakiak hartu hau aldatzeko. Izan ere, pixkatxo bat pentsatuta noizbait etxebizitza gehiago egongo zirelako herritarrak baino gehiago. Ondorioz, nire iritziz ezin duzu herrialde baten ekonomia aspektu ekonomiko bakarrean sustatu.

Bibliografia:
- https://es.wikipedia.org/wiki/Burbuja_inmobiliaria_en_Espa%C3%B1a
- https://es.wikipedia.org/wiki/Crisis_inmobiliaria_espa%C3%B1ola_de_2008-2014
- https://elpais.com/economia/2015/10/20/actualidad/1445359564_057964.html
- http://blogs.cincodias.com/punto-basico/2012/11/tres-motivos-de-la-burbuja-inmobiliaria.html

2017(e)ko irailaren 26(a), asteartea

BIGARREN ESKUKO MERKATUA

Azken urte hauetan bigarren eskuko merkatuak arrakasta handia izan du, ondorioz asko hazi da, gehien bat Internet-ak izan duen eraginagatik eta ohituren aldaketengatik, duela 45-50 urte jendeak ez zuen ohitura bigarren eskuko gauzak saltzeko gehien bat erosten zutena bizitza osorako zelako.

Hasteko bigarren eskuko salketak ondo eragiten die pertsonei gauzak berrerabili daitezkeelako eta objektu horiei "bizitza" berri bat emateko. Niri horrelako zerbait gertatu zitzaidan nik txikitan erosi nuen patinete bat interneten jarri nuen 2 eskuko salketan eta 5 egunetara Benidorreko aita batek hitz-egiten asi zitzaidan, gauza asko pasa ondoren prezioa diskutituz, area bidali nuen Benidorrera eta aste bat ondoren erosi zuen aitak atera zion bere humeari argazki bat patinetearekin eta poz pozik zegoen. Ni alai jarri nintzen konturatu nintzelako  ume horrek patinetea ni baina askoz geiago disfrutatuko zuela, honekin adibide erreal bat azaldu nahi nuen.

Baina aldiz bigarren eskuko merkatuak ez die ondo eragiten enpresei. Izan ere enpresen helburua beraiek sortzen dutena saltzea da. Eta zahartutakoan hori botatzea eta produktu berri bat erostea da beraien helburu honekin kapitalismo katea sortzen baita.

Nire ustez bigarren eskuko merkatua ez da dirua ateratzeko modu bat, zuk dirua ateratzen baldinba duzu ez nahi duzun produktu batengatik askoz hobe, baina zuk produktu horretaz desegin nahi baldinba zera horregatik saltzen duzu. Horregatik ez dut ulertzen jendea erosi duen prezio berdinagatik saldu nahi duela.


2017(e)ko irailaren 25(a), astelehena

SOLDATEN EBOLUZIOA

SOLDATEN EBOLUZIOA AZKEN URTEOTAN


2008. urtearen inguruan krisia hasi zen banketxe eta eraikuntzan, horren ondorioz Euskal Herrian, Espainian eta mundumailan krisia hedatu zen ekonomiako sektore guztietara eta langabezia igotzen hasten da.
2007. urtean langabezia %9 zen eta %25 ra iritsi zen.
Honen ondorioz langileak langabezian geratu ziren paroa ordaintzen, paroan zeudenak gutxi kobratzen zutenez dendetan ere gutxi erosten zuten eta horren ondorioz langabezi gehiago ekarri zuen.
2014-5. urtearte langabezi maila oso altua zen baina 2015 etik gauregunarte Ekonomia handitzen joan da eta jendeak lana aurkitzen dute eta horregatik gehiago gastatzenda eta horrek jende gehiago kontratatzea ekartzen du, baina langileei gutxiago kobratzen dute.

Gaur egun langabezi tasa %17 an dago beraz krisiaren momentu gogorrenetan baino dezente gutxiago, baina hala ere lana lortu duen jende gehienak lan prekarioak lortu ditu, hau da lan asko egin diru gutxirengatik eta egoera txarrean.