Lehen munduko luxuak

Lehen munduko luxuak

Definizioa

Lehen mundua giza garapenaren maila altua lortu duten herrialdeak dira. Herrialde horiek bizi maila altu bat gozatzen dute, aberastasunaren banaketa onari, osasun zerbitzu egokiei, bizi itxaropen handiari eta zerbitzuen kalitateari esker. Lehen mundukoak diren herrialdeek erakunde demokratiko sendoak izan ohi dituzte. XX. mendeko Gerra Hotza izenekoan sortutako terminoa da, eta Bigarren Mundua orduan SESBek zuzendutako bloke komunistak osatutako blokea zen.

Gaur egungo sailkapena duala izango zen, Lehen Mundua alde batetik eta Hirugarren Mundua bestetik, herrialde txiro, azpigaratu edo garapen bidean daudenek osatutakoa.

Aberats berrien ekarpena

Eurogunean ahuldadeak hasi zirenetik, aurreko hamarkadaren bukaeran, luxuaren merkatuak lur berriak aurkitu zituen hedatzeko. Horrek azaltzen du hein handi batean merkatu horren hazkundea krisiaren testuinguruan. Nahiz eta oraindik hamar merkatu garrantzitsuenen zerrendan egon, Italiak, Frantziak eta Alemaniak nagusitasuna utzi zioten gora bidean dauden zenbait merkaturi, batez ere Txinari. Errusia, Latinoamerikako gune batzuk eta Ekialdeko beste hainbat ere —Dubai eta Doha, esate baterako— luxuaren merkatuaren jomuga dira aspaldi honetan. Hala teknologia aurreratuenak, nola moda, auto eta elikagai esklusiboenek bezero berriak aurkitu dituzte aspaldiko aberatsei eta aberats berriei esker.

Oraindik ere luxuaren merkatua gora doan arren, hazkundearen abiadura apaldu egin da 2014tik. Munduko ekonomien ezegonkortasunak konfiantza urratu du pixka bat, hain zuzen ere Errusian —Ukrainan EBrekin duen lehiarengatik—, Arabiako gune horietan —petrolioa merkatu dela eta— eta Latinoamerikakoetan ere bai; adibidez, Mexikon eta Brasilen —hazkunde apal eta aurreikuspen txarrengatik—. Baina, hala ere, %5etik gertuko hazkunde aurreikuspena egin dute aldizkari espezializatuek.

Zibilizazioaren hasieratik

Coco Chanelen azalpen azkarra osatuz, historialariek garbi erakutsi dute lehenengo zibilizazioekin batera sortu zela luxua; gutxieneko mailaketa bat erakusten duen edozein zibilizazioren ezaugarri da nabarmentzeko ahaleginak egitea. Giza jarreraren kontraesanak agerian uzten dituelako agian, teoria ekonomiko klasikoak ez du erabat argitzen zergatik izan duten arrakasta Diorrek, Maseratik edota Kobeko haragiak. Izan ere, teknikoki beharrezkoak ez diren zerbitzu eta produktuak saltzen dituzte, haien antzekoak askoz ere merkeago egonda merkatuan.

Horrek ez dio axola, ordea, Louis Vuittonen poltsa baten erosleari, Louis Vuitton nahi baitu, ez poltsa. Esklusibotasuna eta desberdintzea lortu nahi du luxuaren erosleak, etxe horiek azaltzen dutenez, eta beste merkatuetako arauetatik kanpo aritzea eskatzen du horrek. Adibidez, Christian Diorrek dio marka dela garrantzitsuena, eta hura babestea ezinbestekoa dela; horretarako, salmentetan «oreka» lortzen saiatzen dira. Salmentak handitzea nahi dute, bai, baina gutxika; «gehiegizko salmentak» ez dituzte nahi, alegia. Ferrarik 2012an jo zuen goia salmentetan, eta estrategia aldatzea erabaki zuen, «esklusibotasunaren alde». 2012an 7.318 Ferrari saldu ziren mundu osoan, eta zalditxoaren etxeak gehienezko ekoizpen-muga ezarri zuen ondorengo urteetarako: 7.000.

Estrategia horiek bat datoz azken urteetan luxuaren merkatuaren joerak finkatu dituzten erosleen jarrerekin. Kontsumitzeko beste modu bat zabaltzen ari da erosteko ahalmena dagoen eremuetan: bezeroak prest daude gutxiago erosteko, baina produktu hobeak erosteko. Produktu esklusiboak saltzen dituztenek uste dute goi mailako produktuak robatzen dituen erosleari oso zaila egiten zaiola maila apalagora jaistea berriro.

Horiek horrela, luxuzko ahalezko bezeroen bila ari dira etxeak. Belaunaldi berriak erakarri nahi dituzte, eta bezeroak egoki sailkatzea eskatzen du horrek. 1980 eta 2000 bitartean jaiotakoei millennials esaten diete. Harrobia dira Cartiere eta enparauentzat, eta atal digitalaren natibotzat jotzen dituzte. Luze gabe luxuak atal digitalera zuzenduko du bere estrategia, smartphone-en bitartez salmentak igoarazteko.

Henry-ena da (High Earners Nor Rich Yet) beste multzo garrantzitsua; soldata handia dutenak dira, eta aberats izateko bidean daudenak.

EPV labela ezagutarazteko erakusketa Euskal Museoan

Ondare bizien EPV labela duten Biarnoko eta Ipar Euskal Herriko zenbait enpresak bat egin dute marka bereizgarri bat eratzeko. Enpresen antzinatasuna, horien egiteko moldeen berezitasuna eta trebetasun berezien balioa dira label hau lortzeko bete beharreko irizpide nagusiak. Sor-marka ezagutarazteko eta egiten duten lana ikusarazteko, argazki, testu eta erakustaldi praktikoekin osatutako erakusketa izango da Baionako Euskal Museoan abenduaren 17ra arte.

Wall street-eko porrota

Wall Streeteko porrota XX. mendean Ameriketako Estatu Batuetako burtsan gertatutako jaitsiera altuena izan zen. Adituek ohartarazi zuten akzioen neurriak gainditu zituztela, inbertsore garrantzitsu batzuek merkatutik ateratzen asi ziren baina, urriren 19an saltzeko inpultsoa proportzio ikaragarria artu zuen eta prezioak oso azkar jaisten asi ziren.

JATORRIA:

Depresio handiaren kausarik garrantzitsuenetako bat, XX. mendeko negoziorik hoberena burtsan inbertitzea zela zen, hortaz bankuen kredituak asko igo ziren eta adituek ohartarazi zuten bezala igotzen den guztia jaisten da eta 1929aren urriaren 24ean burtsak lehertu zuen eta hortik aurrera asi zen krisia.

Beste zergati garrantzitsu bat superprodukzio eta erosteko ez nahia izan zen, nekazarien produktu gehiegi zeuden horregatik beraien prezioak oso baxuak ziren eta nekazaritza, enpresak, ... guztiz lur jo geratu ziren.

GARAPENA:     

Jende asko suizidatzen da uste duelako ez duela bankuari inoiz ordainduko zor dion guztia. Beste asko konturatzen dira burtsa ez dela jolasteko egokia eta arriskua badaukala.

ONDORIOA:

Ondorioak ikaragarriak izan ziren bankuen porrotaz eta enpresen porrotaz aparte kalean pobrezia asko zegoen, delinkuentzia igo zen, paroa ere, …

Baina guztiok ez dute krisia gaizki aurrera eramaten, klase handiko pertsonek askoz hobeto egiten diote aurre krisiari eta lagungarri egiten zaie prezioen jeitsi-era hori. Gobernuaren arazorik handiena burtsa sistema zen hortaz RFC-ak (reconstruction finance corporation) lagundu zion burtsa modu normalera juten.

URL-ak:

- https://eu.wikipedia.org/wiki/Depresio_Handia

- https://eu.wikipedia.org/wiki/1929ko_kraxa

- https://historiaybiografias.com/crisis29/

- http://www.apuntes.com/historia/la-crisis-economica-de-1929-causa-desarrollo-y-consecuencias

Inflazioa

Inflazioa

Inflazioa, ondasun eta zerbitzuen prezioen maila orokorraren igoera iraunkorrari deritzo. Hau da, jendea diru asko duenean eta saltzaileak jendea bere produktua asko erosi egiten duela ikusten duenean, produktu edo zerbitzu horien prezioa igo egiten du, horrek sortu egiten duena ekonomian desoreka bat da.

Adibidez, arrautz kaxa batek 0,5€ balio baditu eta saltzailea jendeak kaxa asko erosten dituela ikusi egiten badu, kaxen prezioa igo egingo da eta hori izan zitekeen inflazioaren adibide bat.

Baina  lehengo adibidearekin jarraituz, momentu bat iritsiko da, nun prezioen igoeren erruz jendea ez du diru nahiko izango kaxen prezioa ordaindu ahal izateko eta hori ekarriko duena prezioen jaitsiera bat da eta horri deflazioa deritzo.

Gero Europako Banku Zentrala dago, eta bere eginkizuna hainbat neurri jarri egiten ditu, inflazioa urteko Kontsumorako Prezioen Indizearen %2 ez pasatzeko.

Hona hemen 2013ko inflazioaren ehunekoa:

                                 

Bibliografia:

https://eu.wikipedia.org/wiki/Inflazio

https://www.ecb.europa.eu/ecb/educational/hicp/html/index.es.html

Txinaren Ekonomia Aldaketa

Txinaren Ekonomia Aldaketa

Txina garatu gabeko herrialde bat zen 1949. urtean industrializazio urritasuneakin, lehen sektorea zen sektore handiena, eta inbertsio tasa oso txikiak zituen, politika hidrologika (uraren zientzia) eskasekin, zabu batzuk gertatzen dira urte lehor eta euritsuen tartean, ondorioz, uzta txarrak oso ugariak ziren, bertakoak ez zuten janaririk jateko eta hori eragin zuen pertsonak gosetez hiltzea. Txina republika bat deklaratu zenean, industrializazioan bideratu ziren gehien bat, baina huts egin zuten.

1978. urtean CPC (Txinako Alderdi Komunista) erreforma batzuekin hasi ziren, denboraren bitartean, ekonomikoki herrialdea garatuko zuena. Erreforma hori 3 etapetan sakabatatuta daude:

           1978-1984: Produkzio familiarra ezarri zen, abeltzaintza dekolektibizatu zen, famlia bakoitzari lur hedadura bat eman zitzaion gobernuarentzako, eta gobernuaren kuota ematerakoan, soberakinak beraientzako izango litzateke, ondorioz, produktibitatea igo zuen.

           1984-1993: Deszentralizatu zen estatal kontrola,  eta baimendu zen probintziei asmatzea formulak ekonomia hazteko.

           1993-2005: Sistema sozialaren zati bat Desegin egin zuten era Maolistan parte hartzen zuena, eta enpresak pribatizatzen hasi ziren, bankua eta petrolio-industria ezik (horiek gobernuaren menpe dira).

Gaur egun Txina, mundutik bigarren ekonomia handiena dauka, aintzakotzat hartuta, Barne Produktu Gordina, Ekonomia Gehiana Munduan (PPA). Hortaz gain, herrialde azkarrena izan da ekonomikoki hazten 1980. urtetik, %10 bazbesteko igoeraz urtero, azken 36 urteetan.  

Inportazioa:                                                                        

Esportazioa:

Bibliografia:

-https://www.youtube.com/watch?v=IUBkV_tfvmE

-https://es.wikipedia.org/wiki/Econom%C3%ADa_de_la_Rep%C3%BAblica_Popular_China

-http://www.expansion.com/economia/2017/10/19/59e82efd46163fed778b4573.html

Herrialdeen ekonomiaren igoerak

2017an Chinako ekonomia hirugarren hiruhilekoan 6,8% igo zen eta Espainiak urte batean aurreikusten dutena, aldiz, 2,9% da eta 2018an 2,6%. Datu hauek oso kezkagarriak dira eta Espainiako ministroak datu hauek berrikusi beharko lituzke desberdintasunak izugarriak direlako.

Chinako BPG-a datu horren ondorioz 6,9% igo da, lehenengo 9 hilabeteen bitartean. Espainian aldiz "konsenso-ko" 76% uste du, Espainiako momentu ekonomikoa ona dela, kontuan izanik Cataluñiako crisia eta beste hainbat faktore. Horrek niri pentsatzen uzten dit nola esan dezakegun gure ekonomia ondo dagoela, Chinan hirukoitza igotzen denean BPG-a.

BPG portzentai gehien igoko duena Libia da eta ez da irabazi asko lortu dituelako, Gadafiren diktaduraren ondorioz Libiako ekonomia pikutara joan zen. Urte honetan 55% eta 31% hurrengo urtean igo dela aurreikusten da. Baita ere, diktadura (batzuen ustetan) batean segitzen dutena Venezuela da (Maduro) beraren kudeaketaren ondorioz BPG-a 12% jeitsiko dela aurreikusten da eta 6% hurrengo urtean.

Venezuelakoa hobeto ulertzeko adibide bat jarriko dugu: Venezuelan ekonomiaren kudeaketa nire iritziz oso gaizki kudeatuta dago eta horregatik FMI-ak (Fondo Monetario Internacional) esaten du Venezuelan prezioak 652% igo egingo direla. Venezuelan produktu batek 10 bolivar (Venezuelako dirua) balio baldinba zituen hurrengo urte hasieran 75,2 bolivar balioko ditu eta hurrengo urte osoan 1842 bolivar balioko ditu, hau da, produktu horren prezioa 184 zenbakiarekin biderkatu beharko zenuke prezio berria jakiteko. Venezuela bezala dauden herrialdeak, BPG-a jeisten denean, Puerto Rico, Guinea Ecuatorial, Swazilandia, Sudan del Sur eta Siria.

Ondorioz, nere iritziz ekonomiaren aspektuan ez gaude hain gaizki beste herrialde batzuekin alderatuta, nahiz eta, beste herrialde batzuk gu baino hobeago egon, China bezala.

Bibliografia:
- http://www.expansion.com/economia/2017/10/19/59e82efd46163fed778b4573.html
- http://www.expansion.com/economia/2017/10/15/59e326a146163fcf1e8b4609.html
- https://elpais.com/economia/2017/10/11/actualidad/1507717301_701143.html

Kataluñatik empresen irteera

Kataluñaren gaur egungo egoera politikoak, ekonomian eragin haundia izaten ari da.

Kataluñako empresa batzuk bertatik joaten ari dira, independentzia lortzen badute, kataluinako ekonomia behera joateko beldur direlako. 

Egunero bere egoitza Kataluñean daukaten 150 empresa gutxi gora behera, bertatik ateratzen ari dira "Banco Sabadell eta Kaixabank" beraien egoitza aldatzea erabaki zutenetik. 

Ireteera hau, Urriak 1ean Kataluñaren independentzia bozkatzeko egin zen referendumaren ondorioz hasi zen, eta dagoeneko 580 empresek izan dira komunitatea utzi dutenak.

Hasiera batean banketxeak joan ziren, ondoren empresa energetikoak eta gaur egun empresa ertainak eta txikiak ere aldatzen ari dira egoitza.

Gas natural, Abertis, Oryzon, Catalana Occidente eta eDreams dira hauetako adibide batzuk.

Banketxe eta kutxa guztiek badakite Kataluñak independentzia lortuko balu, Europako Banku Zentralaren babesik ez zutela izango eta hori gabe ezingo lirateke aurrera atera.

ONDORIOAK:

1. Barne produktu gordinaren (PBG) %20a galduko luke Europar Batasunetik kanpo geratzera.

2. Zenbait ekonomistek diotenez, euroa txanpon atzerritarra bezela geldituko litzateke.

3. Europar Batasunak, emplegua sortzeko eta ekonomia iraunkorrarako Kataluñara bideratzen dituen fondoak bertan behera geratuko lirateke. 2014-2020 bitartean Kataluñak 1400 milioi euro baina gehiago esleituta

4. Zerbitzu publikoak ordaintzeko Estatuak ematen duen laguntza gabe.

5. Jarduera ekonomikoaren jetsieraren ondorioz, lanpostu askoren desagertzea.

https://elpais.com/economia/2017/10/09/actualidad/1507570625_950581.html

http://www.diarioinformacion.com/economia/2017/09/28/diez-consecuencias-economicas-cataluna/1940697.html

Ekonomia blokeoa Kubaren egoera

Gaur egun sinistu ezin dugun arren ekonomia blokeoa existitzen da eta ezin da onartu horrelako egoera bat 21.mendea.

Estatu batua bezalako herrialde baten ezingo genuke sinistu horrelako egoera bat sortu dezaketela, herri alde desberdin batek ez dituelako beraien kapitalismo ideiak jarraitzeko asmorik eta egoera politiko komunista  bat aukeratzea gaitik.

Arazo politiko hauen erruz Kubako herriak blokeo komertzial bat edukitzen ari da gaur egun ere, horrelako egoera baten aurrean Kubako ekonomia oso gaizki dagoela ikusi dezakegu ematen ez duen harren, blokeo honek eragin duna da, ez inongo herrialderekin komertzializatzea ezta, beraien produktua esportatzea horrela ekonomia estanpatuta utzita. Horrek herrialde baten aurrerakuntza gelditzen du eta pobrezian uzten du, adibidez Kubako kotxeak 60.hamarkadakoak dira eta ez dituzte guk ditugun kotxeak.

Egoera hau aukeratu dut izan ere klasean komentatu genuen nola industria herrialde batetik baldin badoa, urte batzuetan herri hori besteekin konparatuta atzean geldituko da, eta hori da Kubari gertatzen zahiona eskerrak Venezuelak laguntzen diola, eta horregatik era Venezuelako ekonomia jaitsi egin da eta horregatik dituzte hainbeste arazo orain.

Bibliografia:  Nire aitona eta google

LANGABEZIA

LANGABEZIA

Langabezia edo desenplegua lana aurkitzeko ezintasuna dagoen egoera da. Euskal Herrian 158.700 langabe daude. Gaur egun, 15.500 emakume gehiago daude langabezian, gizonezkoak baino. Krisia hasi zenetik, 2013 arte langabezia igotzen joan zen, 2 urtetan, %4 igo zen. 2013tik orain arte, langabezia jaisten joan da eta gaur egun, %10,79koa da. Gipuzkoa beste herrialdeekin alderatuta, langabezia-tasa baxuenetakoa dauka, %8,18. Euskal Herria Espainiarekin alderatuta,

7puntu gutxiago dauzka. Hala ere, oso urruti ikusten ditugu Alemania edo Erresuma Batua, %6 gutxiagoko langabezia daukatelako.

 

Langabezian daudenen artean, bai gazteak eta bai helduak daude. Bereziki, gazteak dira langabezi gehiago daukatenak, nahiz eta gazteentzako lana aurkitzea zaila izan, helduen egoera okerragoa da. Helduek lana aurkitzea zailagoa dute, enpresek jende gaztea nahiago dituztelako hainbat arrazoiengatik: Gazteei gutxiago ordaintzen diete, esperientzia ezak enpresei errazten die langileak bere modura lan egitea eta enpresan irauteko aukera luzeagoa daukate gazteek.

Azkenik, Gipuzkoaren egoera hobetzen ari da eta bide honetan jarraituz gero, urte batzuetan, langabezia asko murrizteko aukera egongo da. Nire ustez, urte batzuetan, gazteen langabezia baxuagoa izango da eta errazagoa izango da lana aurkitzea.

Bibliografia:

 http://www.argia.eus/albistea/abuztuan-sinatutako-kontratuen-944-aldi-baterakoak-izan-dira-hego-euskal-herrian

http://www.berria.eus/paperekoa/1876/003/001/2017-07-28/langabezia_tasa_108ra_txikitu_da_euskal_herrian.htm 

https://eu.wikipedia.org/wiki/Langabezia

Surfaren ekarpena ekonomian

X.X.mendeko hasieran sortu zen surfa Hawaii uhartean eta urte batzuk beranduago denbora gutxian mundu osora zabaldu zen.

Euskal herrira 1930 urtean iritsi zen,kirol hau praktikatzeko ditugun hondartzak oso ezagunak dira mundu osoan,horrek gure ekonomian ondorio zuzenak izan ditu.

Azkeneko hamabost urte hauetan gorakada bat egon da surfaren praktikan eta horrek kirol honen inguruan ekonomia bultzatu du era askotara; adibide bezala 2011 eta 2013 urteko datuen arabera, surfak mundu mailan 120 miloi euro urteko diru sarrerak izan ditu, Donostian berriz 14 miloi euro lortu dira.

Beraz surfari esker:

-Turismoa gehiago sortu da.

- Hotel eta pentsio asko aurrera atera dira.

- Surf klub eta eskola desberdinak garatu dira.

-Gazteentzat lanpostu berriak sortu dira;

-Monitore bezala

-Dendetan

-Hoteletan

2011ean ere Cluster Surf City sortu zen. Komertzio, eskola, klub, enpresa desberdinek osatzen duten taldea da, beraien helburua aktibitate hau promozionatzea da.

Besteak beste: Pukas, Patris Surf, Groseko Indarra etb.ek osatzen dute. Hona hemen erakunde honen webgunea. http://www.surfcitydonostia.com/eu

Guzti honek badu bere alde negatiboa;Inguruko enpresetan prezioek gora egin dute surfaren ospea dela eta, horrek suposatzen du kirola garestitzen ari dela: surfeko materiala oso garesti saltzen dute eta beraiei askotan ekoiztea gutxi suposatzen die. Berdina gertatzen da arropa, zapatilak, ikastaro, pentsio eta hotelekin. Beraz, surfaren bidez industria berri bat sortu da.

Surfaren inguruan enpresa berritzaileak sortzen ari dira. Adibidez Wavegarden enpresa. Aizarnazabalen dagoen enpresa honek ingeniaritza surfarekin bat eginez olatu artifizialak egitea lortu dute. Eta proiektu hau mundu osora zabaltzeko egitasmoak egiten hasi dira. Enpresa honek lanpostu berriak sortu ditu eta aukera berriak eraiki ditu itsasorik ez duten eremu eta herrientzat.

ITURRIAK:

https://elviajero.elpais.com/elviajero/2014/02/27/actualidad/1393523063_614718.html

https://eu.wikipedia.org/wiki/Surfa_Euskal_Herrian

http://www.expansion.com/directivos/2016/06/24/576d7439ca47412a478b4695.html

Krisi Ekonomikoa

Krisi ekonomikoa, egoera ekonomikoaren okertze nabarmena da, eta kausa asko euki ditzake: langabezia BPG (Barne produktu gordina), inflazio eta beste aldagai makroekonomikoen bilakaera txar baten bitartez azeleratzen dena.
Krisi ekonomikoak ondorio nabarmenak ditu gizartean, pobrezia handituz, aldaketa politikoak, sistema sozioekonomikoaren suntsipena ere ekar ditzake. Baina ondorio latzagoak erakar ditzake krisiak, finantza sistemaren desadostasuna, hondamendiak eta baita gerrak ere.
Krisi ekonomiko mota asko daude, krisi energetikoa, krisi finantziala... Krisi energetikoa normalean petroleo faltari deritzo, eta bi krisi ekonomiko garrantzitsu egon dira, 1973an eta 1979an. Bigarren krisi hau iran eta iraken arte gerra erakarri zuen.
Espainia ere krisi baten egon da edo dago, langabezia pilabat igo zen eta familia pila bat kalean gelditu ziren.
Beste krisi batzuen izenak: Krisi ekonomikoa Mexikon 1994ean, Krisi finantzieroa Estatu Batuetan 2008an, eta lehenengo gerrako mundialaren krisia.

Bibliografia: https://es.wikipedia.org/wiki/Crisis

Hirugarren mundua

Denok dakigu gaur egun zein egoeretan aurkitzen diren hirugarren munduko familiak, badakigu gehienak Asian eta Afrikan aurkitzen direla. Bertako jende asko goseaz eta egarriaz hiltzen dira edo bestela edozein motatako gaixotasunengatik.
Hori gutxi balitz, ume hauek beren familiak aurrera ateratzeko txiki txikietatik lanean hasten dira, hauek enpresentzako lan egiten dute, egindako produktu horiek gero enpresentan saltzeko, horrela egiten dira dirudun enpresariak eta horrela lortzen dute hainbeste diru enpresetan lan egiten duten pertsonak eta marka desberdinak.
Ume hauek oso gutxi irabazten dute egiten duten lanarentzako, eta gero dendetan jartzen den prezioarekiko.
Adibidez adidas konpaniak, kamisetak hirugarren munduan bizi diren umeek egiten dituzte, dendan 40eurotara saltzen dituzte kamisetak, lortutako diru horretatik 1euro 3.munduko umeentzat doaz, 10 euro dendan lan egiten dutenentzat eta falta diren 29 euroak enpresako buruzagiak eramaten ditu, horrela egiten da dirudun enpresari bat.
Ume hauek oso gaizki pasatzen dute egoera hauetan eta honi umeen explotazioa deritzogu. Ume asko hiltzen dira hainbeste lan egiteagatik.

Zergatik ez dira handitzen ari langileen soldatak?

NDF ren batzarrarekin batera, World Economic Outlook txostena argitaratzen duenean, aurreikuspen makroekonomikoak bete behar dituzte tituluak. Askotan, interesgarriena, beranduago dator, baina jende askok galdera berdina egiten du: Zergatik ez dira handitzen ari langileen soldatak?

Gertatzen dena da, langabezia tasak igo direnez, krisia aurreko maila berdinera bueltatu dela. Hemen, ekonomia eskasia ikusi dezakegu. Bai Europan eta bai Espainian, barne debaluazio propioa hartzeko, estrategia berri bat planteatu zen, baina soldataren hazkundea, eza joera bihurtu da.

Ikerlariek, soberakina aipatzen dute. Langabezia tasa txikiak egon daitezke, langile batzuk egin behar duten lana baina gutxiago egiten dutelako. Langileen lan hordua txikitu egin da, eta partzialak hedatu egin dira. Zerbitzu askok igoera handia eduki dute.

Langabezia gutxitzea lortu duten herrialdeek, ordainak igo ez diren bi heren azalduko ziren produktibitatearen hazkundean. Zientzialariek uste dute, banku zentralek hartu beharko luketela ezaugarri hori diru politika gogortu baino lehen.

EUSKADIKO HILABETEROKO INFLAZIO TOTALA 1,9% IGO DA IRAILAN

Inflazioak, denbora jakin batean eta leku jakin bateko zerbitzuen eta onuren prezioaren gorakada konstantea neurtzen du. Bi inflazio mota daude, mensuala (hilabete jakin bateko denboran) eta urtekoa (urte bateko denboran).

Tasa hau kalkulatzeko, prezioen igoera kalkulatzen da, beraz IPCarekin erlazionatuta dago. IPCko hilabeteroko publikazioan, hilabeteroko inflazio totalaren tasa aurkitu daiteke.

IPCa(indice de precios al consumidor) kontsumoko prezioaren indizea da. Familia bakoitzak edo pertsoa bakoitzak kontsumitutzen dituzten prezioen indizea da, hau ere, hilabete jakin bateko denboran eta urte oso bateko denboran neurtzen da.

Irailako inflazio tasa totala, lehengo hilabetetik %0,1 igo da. Batez ere, alimentuen eta edari ez alkholikoen prezioen igoerarengatik. Arabako prezioen igoera handiena izan da, %2,1-eko tasa izan bait du. Gipuzkoako tasa %1,9-koa izan da, eta, Bizkaiakoa %1,8koa, Euskadiko inflazio totalaren tasa %1,9 izanez.

Abuztuko tasaren arabera, Gipuzkoa izan zen tasa handiena zuena, %0,4 gehiagokin. Bizkaiak ez du igoera ezta jetsierarik izan, ordea, Arabako tasa %0,1 jetsi da.

1929ko kraxa

                                   1929ko KRAXA

1929.urtea, urte oso txar bat izan zen mundu osoko ekonomiarentzat. XX.mendeko burtsaren erorialdi handiena izan zen. Baina erorialdi hau ez zen egun bakarrekoa izan, baizik eta hainbat egunetan gertatu zen.

Dena 1929ko Urriaren 24an hasi zen (ostegun beltza ezagututako eguna), baina egun hau baino lehenago Estatu Batuetako ekonomia egoera oso on batean zegoen Egun horretan Estatu Batuetako burtsa erortzen hasi zen; hainbat jetsiera txiki ondoren lehenengo erorialdi handia gertatu zen, burtsa %9 batean jetsiz. Baina egoera okertzen joan zen, eta 1929ko Urriak 28 eta 29an ,astelehen eta astearte beltza bezala ezagututako egunetan, burtsaren egoera okertu egin zen.


Bestalde, grafikoan ikusi daiteken bezala, eta nire ustez Estatu Batuetako burtsa egoera on batean zegoen, aberatsek seguruenik beraien diruaren zatiren bat burtsan inbertituko zuten, eta hain beste diru ez zutenek beraien aurreztapen guztiak burtsan inbertituko zituzten, erositako akzioen balioa igotzeko, ete horrela diru gehiago lortu ahal izateko.

Azkenik, burtsaren erorialdiak hainbat ondorio ekarri zituen. Estatu Batuetan, esate baterako, 100.000 langile lanik gabe geratu ziren 3 egunetan soilik, inbertitzile askoren porrota, enpresa eta banketxe askok itxi behar izan zuten, pertsona pilobat buruaz beste egin zuten (beraien diru guztia galtzearen ondorioz),... Baina neri kraxaren ondoriorik garrantzitsuena "Gran Depresión" deituriko krisis ekonomiko mundialaren eragile nagusiena izan zela da.

Bibliogrrafia:
https://es.slideshare.net/1297039995/crack-de-1929-47662499
https://eu.wikipedia.org/wiki/1929ko_kraxa
http://html.rincondelvago.com/crack-bursatil-de-1929.html
https://es.wikipedia.org/wiki/Gran_Depresi%C3%B3n

GLOBALIZAZIO EONOMIKOA

Globalizazio ekonomikoa globalizazioaren hiru garrantzitsuenetako bat da, beste biak globalizazio politikon eta kulturalak dira.Produkzio, korporazio, instituzio, mercato eta teknologietako globalizazioan oinarritu egiten da bereziki. Globalizazioari esker asked urteetako ekonomiak mode askotan gora egin du.

Globalizazio ekonomikoa dagoeneko 4.000 urte kristo aurretik hasi zela uste da, jendeak abeltzaintzarako tresnak, janaria edota beste material batzuk trukatu egiten zituzten.

Azken urteetan ekonomian egon den igoera oso nabaria izan da, honi esker herrialde pobre askok ekonomia aldetik igoerak izan dituzte, Malasian adibidez, nahiz eta beti egon da kriston aldea pobre eta dirudunen artean, diré falta dutenen arrean %5,4 gehiago irabazten tutela azaldu da, Txinan ere igoera egon da %3,8koa, horretaz gain pobrezia %5 jeitsi egin da.

Nariz eta ekonomian alde omak izan beti izando du bere alde txarra, izan ere economía aldetik igotzean zati kultural asko galdu egiten da, izan ere leku askotan kultura amerikarra, inglesa, ordenagailuak, musita okzidentala etab. askoz geihago ikusten da, aldaketa hau gehakt nabaritu da bizarren gerrate mundiala ondoren.

Bai ekonomian bai globalizazioan asko inpaktatu duen enpresetako bat Mc Donalds da, izan ere soilik Japonen 2.800 baino kokapen geihago ditu


https://es.wikipedia.org/wiki/Globalización_de_la_econom%C3%ADa

https://www.quebueno.es/blog/lo-que-la-globalizacion-afecta-a-la-economia

Turismoaren jeitsiera Bartzelonan

Turismoaren egoera Bartzelonan

Hotelero, merkatari eta adituak Bartzelonako turismoaren jeitsiera garrantzitsu baten berri ematen dute Bartzelonan.

Sektore turistiko eta merkatarien errekuperazio azkarren ondoren jihadisten atakeengatik sortu zen optimismoak alde egin du, erronka independistaren ondorioz. Urriaren 1-ean sortu zen egoeraren hainbat argazkiak beraren efektuak eduki dituztela ziurtatzen dute adituak.


Horren adibide da urriaren 1-ean Tui konpainiak artu zuen erabakia. Bartzelonan geltoki bat egin behar zuen kruzero bat zuzenean Valentziara joan zen, eta beste haibat konpainiak erabaki bera artu zuten Bartzelonan gertatzen ari den egoeraren aurrean. American Arliness airelineak bere bezeroei bidaia kantzelatzea eta beste bidaia baterako doako billeteak hartzeko aukera eskeini zieten.

Hainbat ikerketek diotenez, turismoari dagokionez, urriaren okupazioaren aurreikuspena lehengo hilabetearena baina %6,5 baxuagoa izango da. Egoera honek horrela jarritzen badu, Bartzelonako ekonomia oso kaltetua ikus daiteke, izan ere Bartzeloanaren irabazien zatirik handienetakoa da turismoa.

janari ekologikoa

                              Janari Ekologikoa

Janari ekologikoa geroz eta gehiago saltzen hari da supermerkatuetan eta denda ekologiko geroz eta gehiago irekitzen hari dira gaur egun. Baina arazo bat gertatzen ari zaigu, pentsatzen degula berdea izateagatik edo gartestiagoa izateagatik, ekologikoa dela eta osasunagoa, baina oker gaude, marketina da ezer gehiago.

 Hainat sektoretan banatutako produktu ekologikoaok aurkitu ditzazkegu, azukrerik gabekoak, laktosarik gabekoak, gluten abekoak, beganoentzakoak... Baina produktu horiek ez dira beti honak, gure bizitzan ondo eta adina erabiltzen baditugu glutena, azukrea etab. beharrezkoak dira gure gorputzerako, bestela ez ditugu behar ditugun nutrienteak edukiko. Gainera nahiz eta esan azukre gabekoak direnik eta ez dituztela kopiperik ez ezer, gezurrra da beti edukiko dute zehertxo bat.

                                   

Orain "modan" jarri denez "ekologikoa" den guztia prezioak garestiagoak dira eta supermerkatuetan irekitzen hari dira ekologikoak diren sekzioak eta ekodenda gehiago irekitzen hari dira, eta hori gendeak segitzen duelako esaldi bat asko esaten dena:"somos lo que comemos".

Haibat ikerketek esaten dute Espanian ekologia geroz eta zabalagoa egiten hari dela baieztatzen dute. Azken 4 urteetan izan da gehien bat igoera hau. 

http://www.elmundo.es/vida-sana/bienestar/2017/10/02/59ce3917468aeb77458b4632.html

http://pae.gencat.cat/web/.content/al_alimentacio/al01_pae/05_publicacions_material_referencia/arxius/2016_Informe_EcoLogical.pdf

Merkataritza Elektronikoa

Merkataritza Elektronikoa

Produktu edo zerbitzuen erosketa eta salmetari  deritzo merkataritza elektronikoa. Metodo hau geroz eta gheiago erabiltzen da. 1990 urtean hasi zen jendea interneten erosketak egiten.

Elektronikoki burututako merkataritza kopurua nabarmen hazi da internetarek ondorioz. Komertzio askok internetarekin bakarrik konformatzen dira, ez dute denda fisikorik. Beste komertzio askok denda fisikoaren aparte interneteko web orri bat daukate bertan beraien produktuak erosi daitezketenak. Gauza fisikoak erosteaz gain zerbitzuak ere erosi daitezke. Beste kasu batzuetan biak batera erosteko aukera ere ematen dute. Adibidez orain oso modan dago internetez erositako zerbitzubat, Netflix. Zerbitzu hau pelikulak eta serieak ikusteko da. Beste kasu batzuetan bi gauzak erosi daitezke. Adibidez orain jende askok janaria ere internetetik erosten du. Alde batetik janaria erosten du eta beste aldetik etxera eramateko zerbituza ere erosten dute. 

Espainiako Rating-a

Munduko herrialdeak "nota" bat izaten dute beraien kaudimena azaltzen duena. Nota horri esker badakigu seguruago dela Alemaniako edo Kanadako Bonoak erostea Espainiakoak baino. Nota hauek jartzen dituzten enpresa garrantzitsuak S&P eta Moody´s dira.  Standard & Poor´s-entzat. Nota hoberena AAA da eta okerrena B- da.

Espainiaren nota BBB+ zen eta Espainiak, S&P k beraien rating-a igotzea espero zuen  ekonomiaren egoera hobeagoa baita, zoritxarrez ez da hori gertatu, Katalunian gertatzen ari diren gatazkengatik.

Rating-aren igoeza ondorio txarrak dauzka Espainiarentzat, Espainiatik kanpo finanziazioa lortzeko zailagoa eta garestiagoa izango delako.
Zailagoa, jendeak ez duelako nahi rating ez hain altuko herrialde bateri dirua mailegatu.
Garestiagoa, jendeak dirua mailegatzeko interes portzentai altuago bat jaso behar duelako.

Standard & Poor's Financial Services LLC, Estatu Batuetako finantza zerbitzutako enpresa bat da, finantza ikerketaren txostenak argitaratzen dituna.

https://es.wikipedia.org/wiki/Standard_%26_Poor%27s
http://www.bolsamania.com/noticias/economia/sp-evita-mejorar-el-rating-de-espana-por-el-riesgo-catalan--2887619.html