Burtsa

BURTSA

Burtsa merkatu bat da eta merkatu guztietan bezala produktu negoziatzen dira eta kontaktuan jartzen dira erosleak eta saltzaileak. Burtsa ekonomi baten bi zifra garrantzitsu biltzen dituen gunea da: Empresak eta babeslea. Burtsak oso funtzio handi bat betetzen du ekonomian, izan ere, aukera ematen die empresei dirua lortzeko beraien jarduerak garatzeko.

Historia

Burtsaren hasiera Brujasen izan zen eta hor asi ziren lehenengo negozietako ekintzak. Hiri hori leku estrategiko bat bihurtu egin zenez erosketa zentroa bihurtu egin zen XII eta XIV mendeetan.

Egia da lehenengo burtsa Brujasen sortu zela baina lehenego burtsa ofiziala Belgikan sortu egin zen 1460 eta ondoren Amsterdameko burtsa sortu egin zen.

Eragiketa kopuruaren gatik eta herrialdearen garratziarengatik burtsa importanteena New York-ekoa da.

Burtsaren ezaugarriak:

Burtsaren helburu nagusia topaketa untu bat sortzea da ematek dutenak eta eskatzen dutenak  finantza tresnen bidez( bonusak, akzioak etb.) 

-Likideza: 

aktibo bat saldu edo erosten den dirua eskura dagoenean. Aktibo likido gehienak txanponak eta bileteak dira.

-Errentagarria:

Denbora jakin batean finantza-tresna bat edukitzeak duen errentagarritasuna. Salbuespenaren eta salmentaren arteko diferentzia positiboa edo negatiboa da.

Arriskuak:

Burtsan egindako inbertsio guztietan, arrisku inplizitu bat hartu behar dugu. Inbertsioa egiten dugu baina ez dakigu zein etorkizuneko iztulerak izango diren. Altxorraren bonoak arrisku gutxi dituzten aktiboak dira.

Burtsaren funtzioak:

Burtsak funtzio batzuk bete behar dira eta funtzioak hauek dira:

• Epe luzeko finantzia-baliabideak erraztea
• Baloreen prezioak egiaztatzeko arduraduna da.
• Likidotasuna eskaitzea da eta, beraz, izenburu bat duen edozeinek erraz diruan bihurtu dezake.

http://www.bolsamadrid.es/esp/Inversores/Formacion/QueeslaBolsa.aspx

http://www.queeseconomia.com/la-bolsa/

https://www.caixabank.com/deployedfiles/caixabank/Estaticos/PDFs/Espacio_accionista/junior_accionistas/Curso_de_bolsa_f01.pdf

Txaleko horiak

                             TXALEKO HORIAK

Azken hilabete hauetan, gehien entzuten den gaia txaleko horiek hasi duten mugimendua da. Zergen eta erregaiaren prezioa asko igo da eta soldatak aldiz ez dira ezertxo ere igo eta horren ondorioz pertsona asko haserretu egin dira eta hori  reibindikatzeko jendea txaleko horiak hartu eta errepideetara ateratzea erabaki du. Hain zuzen ere, Euskal iparraldea eta frantzia zearkatzen dituzten errepideetan, adibidez: AP-8-an edo A-63-an auto-ilara oso luzeak sort dira, auto-ilarak 20km-koak izatea iritsi dira.

Mugimendu honek karga polizial asko jasan ditu eta horren ondorioz atxilotu eta zauritu asko egon dira, adibidez: azaroan 22 atxilotu egon dira. 

Nahiz eta mugimenduak zauritu asko utzi dituen, mugimendu honek hildako bat ere utzi du, emakume bat bere alaba hospitalera eramaten zegoen baina manifestanteek errepidea blokeatu zuten eta beraz emakumea urduri jarri zen eta 50 urteko gizon bat (manifestante bat) arrapatu zuen. Emakume hori gizona arrapatu ondoren, shock egoeran geratu zen eta poliziak atxilotu zuen.



Bibliografia:
- https://www.naiz.eus/eu/actualidad/noticia/20181117/txaleko-horiak-protesta-mugimendua-errepideetara-irten-da-bab-inguruan

- https://www.eitb.eus/eu/albisteak/ekonomia/bideoak/osoa/6079503/txaleko-horien-protestek-arazoak-eragin-dituzte-ap8-eta-a63-autobideetan/

BLACK FRIDAY

BLACK FRIDAY

Ostiral beltza esker emate egunaren ondorengo eguna da, eta gabonetako erosketen denboraldia inauguratzen du estatu batuetan prezio hobeak eta eskaintzak eginez. "Moda" hau munduko toki askotara iritsi da eta enpresak ez dute tardatu iruzurrak egiteko.

Ostiral beltzeko iruzur ohikoenetako bat egun bat lehenago prezioa igotzea da, horrela ostiral beltzaren egunean deskontua egiten diote eta hasierako prezioa edo batzuetan oraindik gehiago zaude ordaintzen. Interneten ere anuntzio pilo bat agertzen dira ostiral beltzeko eskaintzenak baina kontu handia izan behar da web faltsu asko daudelako zure kreditu txartelaren pasahitza hartzen dutena.

Horrelako arrazoiengatik eta askoz gehiagorengatik kontu handia izan behar da nun eta zer erosten duzun iruzur asko daudelako. Nire gomendioa ostiral beltzaren aurretik erosi behar duzuna aukeratzea eta prezioak ikertzea bestela askotan denda batera sartzen zera eta deskontu handien aurrean erosketa txarrak egiten dituzu.

Bibliografia:

https://eu.wikipedia.org/wiki/Black_Friday_(erosketa)

https://www.elmundo.es/economia/ahorro-y-consumo/2018/11/13/5be9c37b468aeb99018b458e.html

KAPITALISMOA

KAPITALISMOA

       Kapitalismoa ekonomiarekin harremana duen sistema politiko bat da. Kapitalista den jendea izenak esaten duenez kapitalaren aldeko jendea da.Kapitalismoa sortu baino lehen Karl marxek marxismoa izeneko sistema politiko bat sortu zuen eta beranduago izena aldatu zioten eta kapitalismoa deitu zuten. Gertakizun hau 17.mende inguruan izan zen.Kapitalismoaren beste sistema politiko antzeko bat liberalismoa da, Kapitalismoa amerikako aurkikuntza bat izan zen

Karl marx

 Ezaugarriak:

- ekoizpen baliabideak  pribatuak dira

-irabaziak enpresa sortu dutenentzat da

-enpresen artean konpetentzia dago

-enpresa sortzeko askatasun osoa dute    

                       

BATZUEN ZORIONTASUNA, ASKOREN AMETS GAIZTOA

Guztiok dugu gogoko arropa polit eta garestiak jantzitak eramatea, guztion ametsa izan da noizbait kalitatezko arropa eramatea: Animali baten ilezko beroki bat eramatea.
Kanpotik ikusita, merkatu guzti hau oso polita da, negozio borobila, baina, gero ondo aztertzen badugu beroki hauek egiteko prozesua, ikusi dezakegu ez dela hain dibertigarria. Bertan ikusi dezakegu, animaliak bizirik dauden bitartean azala kentzen dietela, "kalitate hobekoa eta freskoagoa izan dadin"-esaten dute, merkatu honetako espezializatuak. Gainera, 5.000 eta 10.000€ tartean dago baloratuta beroki mota hau, breraz, guztiok ezin dugu horrelako beroki bat eduki.
Ez dut uste, merkatu honetako okerrena espezializatuek egiten dutena denik, bai, oso gaizki dago,  baina nire ustez, arropa mota hau erosten dutenek ere badute kulpa zai handi bat.
Hori gutxi izango balitz, instagrameko "influecer" guztiek beraien profiletara horrelako beroki  motekin igotzen dituzte argazkiak, eta horrek, jende gehiagok erosi nahi izatea eragiten du.

Gabonetako kontsumo epidemia

Gabonetako kontsumo epidemia

Gabonak, ospakizun handia. Hau giroan erraz ikusi daiteke, kaleak argiz beteta eta denda guztiak apainduta daudelako. Lehioetan ere argi batzuk ikusi daitezke, balkoietatik zintzilikaturik dauden Olentzero txikiekin batera. Argi dago festa hau oso ongi etorria dela gure gizartean, ondo jan, opariak jasotzeko eta egiteko garai paregabea delako. Honek guztiak kostu bat dauka, noski, familia batzuetan handiagoa edo txikiagoa dena, baina diru "galera" hori hor egongo da. Festa honen desabantaila hau da, egun normal batean baina askoz ere diru gehiago gastatzen dugu, gehiago kontsumitzen dugu, egunerokotasunean daukagun errutina aspergarri horretatik ateratzeko daukagun gogo horregatik, nire ustez.

Janari "berezia" eta opariak dira ospakizun honetako jabeak. Gabon-gaueko afaria, urte zahar gaueko afaria eta errege eguneko bazkaria, janari gehiegi, diru-zorroarentzako gutxienez. Aurreko urtean, adibidez, Espaniako familiek, median, 195€ gastatu zituzten janaria erosten, astakeri bat dena. Gabonetako janari garestiena, eta ospetsuena, adibidez, mariskoa da, baina, garai honetan, enpresek prezioak gehiago igotzen dituzte, sasoi honetan dagoen erosteko gogo kontrolaezina aprobetxatzen. Esaterako, bisiguak %59,90 -eko igoera jasan ohi du, orokorrean, eta angulek %45-ekoa, OCU-k aurreko urteko prezioak aztertu ondoren atera dituzten ondorioen arabera. Egia da janaria bizirauteko behar beharrezkoa daukagun baliabide bat dela, eta batzuetan gehiegizko kontsumoa txarra izan ez daitekeela, lehenago esandako errutina horretatik ateratzeko, baina mugak beti daude eta Gabonetan muga horiek gehienetan gainditzen ditugu. Edozein aitzaki hona izan daiteke behar beharrezkoak ez ditugun gauzak erosteko, kontsumismoa eratzen eta handitzen. Gainera, garai honetan langile gehienek aparteko ordainsaria eskuratzen dutenez, gastuetan erreparatu gabe geroz eta gehiago erosten dute.

 Lehenago esan dudan bezala, eta Gabonetan ezin bestekoa den ezaugarria bat opariak dira. Opariak zoriontasunaren sinonimoa izan daitezke, momentu berezi honetan gutxienz. Bestela, zergatik saiatzen gera horrenbeste gure lagun edo familiar maite horri opari bat egiterakoan, hauek pozik ikusi ahal izateko ez bada? Batzuetan kapritxo bat baimentzea ez dago gaizki, noski, baina lehenago esan dudan bezala, muga batzun daude. Iragarkiak asko laguntzen digute muga hauek gainditzerako unean, bertan ematen den informazioarekin guri produktu hori opari perfektua dela limurtzen edo konbentzitzen digutelako. Espanian, median, 248,86€ gastatzen ditugu oparietan, ikaragarrizko kantitate bat dena. Azken finean gehienetan oparien prezioaz gehiago arduratzen gera edo gehiago baloratzen dugu opariaren berezko balio edo esanahia baino. Milaka opari erosten dira Gabonetan munduan zehar, eta opari horietako batzuk, seguruenik, hartzaileak berez beharrezkoa iruditzen ez zaion edo gustuko ez duen zerbait izango da. 

Baina hemen ez da guztia bukatzen, hemen ez da kontsumoa bukatzen. Gabonetako loteria famatua ere kontuan hartu behar da. Dirua irabazteko itsaropena da, oso zaila dena betetzen, suerte asko edukitzez gain diru kantitate handi bat utzi behar duzulako atzean, eta hala ere, sari desiratu hori inoiz ikusiko ez dezun sari bat izaten jarraitu dezake. Eta hala eta guztiz ere, urtero hau erosten jarraitzen dugu, esperantza hori inoiz ez gastatzen, eta kontsumitzen, berriro ere iragarkietan ateratzen diren irudiak ere erosteko gogo hori handitzen digutelako, esperantza faltsuak banatzen. Pertsona bakoitzak, median, 54€ gastatzen ditu loteria erosten, eta nahiz eta zifra txiki bat ematen duen hasieran, beste gastuei gehitzen ditugunean ez da hain txikia.

Beraz, jaialdi honetan gastatzen eta kontsumitzen dugun guztia kontu handiarekin aztertzen badugu, seguruenik zerbait egingo genuke kontsumismo geldiezin honi aurre egiteko. Baina oraingoz hau urte batzuk itxaron beharko ditugu egoera honetatik irteteko, urteak pasa ahala gehiago kontsumitzen dugula ematen duelako, ezertaz ere arduratzen. 

https://www.coinc.es/blog/noticia/subida-precios-alimentos-navidad
https://tuotrodiario.hola.com/consumo-ahorro/2017120971644/cuanto-gastan-espanoles-navidad/
https://www.coinc.es/blog/noticia/cuanto-gastamos-de-media-en-las-navidades
https://www.casacochecurro.com/icuanto-dinero-gastamos-en-loteria-de-navidad.html

Komunismoa

. Komunismoa ideología bat da eta pertsona guztien berdintasunean oinarritzen da. Proletargoaren diktadura da, hau da, langileen diktadura.  Boterera iristeko, borroka eta biolentziaren erabilera egiten da. Komunismoan, ez dago gizarte klaserik eta zapalkuntza gabeko gizartea du helburu. Bereziki langileen esplotazioaren aurka dago eta kapitalismoa eta merkatuaren liberalismoaren aurka dago. Ez dago jabetza  pribaturik eta merkatua osoa estatuaren menpe dago.      

Komunismoaren jotorria, alemaniatik dator, Alderdi komunistaren  eskutik. Marx eta Engelsek, idatzitako agiri komunista, 1848. urtean.  Agiri horretan, bere idiologiaren ezaugarriak eta oinarriak erakusten zituzten. Adibidez, zerga progresiboak, hezkuntza publiko eta unibertsala, produkzio eta garraio baliabideen nazionalizazioa eta burgesia deusestatzea. Politika hauek gobernu iraultzaile batek ezarriko lituzke eta  klase gabeko estatua ekarriko lukete.            

Istorian zehar, hainbat herriandek hartu dituzte ideia iraultzaile hauek. Kasurik nabarmenena, Sobietar batasunarena izan zen. Lenienn eskutik eta Stalinen berrogei urteko jarraikuntzarekin eta Nikita Jrushchovekin 1991. Baina sobietar batasunaren kasua ez da bakarra izan. Kuba, Txina eta gaur egun oraindik komunistatzat hartzen dugun Ipar Korea ezagutzen ditugun besteak dira.


Sozialismoarekin hainbat ideia konpartitzen ditu, baina sozialismoa ez da biolentziaren eta borrokaren alde eta ez ditu hain ideia iraultzaileak. Adibidez, sozialismoa jabetza pribatuaren alde dago.

https://eu.wikipedia.org/wiki/Alderdi_Komunistaren_Manifestua
https://eu.wikipedia.org/wiki/Sozialismo
https://eu.wikipedia.org/wiki/Komunismo

liburdendek ixten

         

       ZERGATIK LIBURU DENDEK IXTEN ARI DIRA?

Gaur egungo liburudendek krisaldian daude. Hau, liburu fisikoen eskaitzaren gutxipenaren ondorioa da. Hau zergatik gertatzen ari da? Gu ahal gara honen arduradun nagusiak? 
Ikus dezaugun!

lNTERNETEN LIBURAK DESKARGATZEN

Zergatik jaitsi da hainbeste liburu demanda? Erantzuna oso garbia da, hainbat produktu digitalizatu dira, adibidez; egunkariak, liburuak, aldizkariak etb. Internetetik lor ditzazkegu produktu hauek. Adibidez; amazonen liburuak deskargatuz, liburua eduki ditzazkezu mugikorrean, tabletean edo 
i-booken. Honek, sortu duena izan da, objektu hauen demandaren gutxipena bezeroen artean, izan ere, hango liburudendeko bezeroak ez dute saltzen beraien liburuak, egunkariak etb. Gainera, deskargatuz gain, inerneten eros ditzazkegu merkeagoak horregatik, esan dudan bezala, liburdendek krisialdian daude horien ondorioengatik. 

Egiten ari garena, gure errua ahal da? Ez da bezeroaren errua, izan ere, denda tradizinalek garai berrietara adaptatu behar dira, adibidez; web-orri bat sortuz edo behar bada beste gauzak
batzuk.

Ikusi dezakegun bezala, enpresa familiarrek modeloak eraldatuz, beraien egoera konpondu daiteke haien produktuak internetan salduz.

Egongo al da OT 2019

Egongo al da OT 2019?

 

Zer da OT?

 

Operación Triunfo, OT siglez ezaguna ere, Espaniako telebista-saioa da. Proba guztiak pasa eta gero, geratzen diren 16 pertsonak, akademia (etxe modukoa) batean bizitzen dira. Astero pertsona bat botatzen dute, eta hori erabakitzeko. Asteazkenero (adibidez aurten) gala batean, astean zehar prestatuko abestia abestu behar dute. Gero epaimahiak lau pertsona nominatzen dituzte akademiatik joateko. Akademiako irakasleak eta zuzendaria, lau horietatik 1 salbatzen dute, eta nominatuak izan ez diren beste lehiakideak, bigarren bati salbatzen diote. Hortaz, aste bakoitzean, geratu diren 2 lehiakideak salbatzeko, OT aplikazioaren bidez guk bozkatu behar dugu. Horrela gala guztietan. Azkenean 5 pertsona iritsiko dira finalera.

 

Urtero, urtero...

 

Lehengo urtean (2017), OT oso famatua izan zenez, OT 2018 egitea erabaki zuten. Eta bagenekienez, aurten, lehengo urean baino fama gehiago eduki du. Baina lehengo ureko "Triunfitoak" (lehiakideak), ez ditugu hain erraz ahaztuko. Momentu honetan, orain dela urte bat baino gutxiago bukatu zen OT 2017, eta gaur egun, 16 lehiakideak, beraiek sortutako abesti edo diskoa atera dute. Eta badakigu, aurtengo lehiakideak berdina egingo dutela. Baina... ahalko du Espainiak, urtero, 16 abeslari berri jasan.

 

Honen arazoa?

Esan dugunez, telebista-saio honekin, urtero, 16 abeslari berri ditugu. Denek nahi dute musika ikasi eta musikaz bizi. Baina artista bat Aurrera eramateko behar den dirua gehiegi da urtero 16 pertsonentzat eskaintzeko. Hau da, ez zuten ekonomikoki hau jasango. Beste aldetik, batzuen edo gehienen fama bidea motza izango da. Hau da, telesaiotik atera ostean, beraien lehen albuma edo abestirako lanean hasten dira. Eta momentuzko berritasunak direnez, beraien lehen albuma edo abestia oso famatua egingo da eta asko salduko da. Baino bigarren proiekturen bat ateratzeko momentuan, hurrengo edizioko lehiakideak atentzio ia guztia daukate. Eta ondorioz, hiru edo lau abeslari izango dira aurrera eramaten dituztenak beraien proiektu berriak. Espainiako atentzio gehiena telesaioko edizio berrian oinarrituko delako.

Aurrera atera ez diren beste lehiakideak, kontratu bat edukiko dute firmatuta. Eta orduan bakoitzaren produktorea, dirua galtzen du. Baita ere, Espainian zeuden beste abeslari famatuak, fama eta atentzioa galtzeko arriskuan daude.

 

OT 2019rik ez

Ondorioz, hurrengo edizio baterako atseden bat utzi beharko dute. Ez dakite zenbat denbora baino hurrengo urtean izatea ezinezkoa izango da. Produktoreak, beste abeslariak, bai OT-ko telesaioa ere nahi eta egin ezin dutelako. Niretzako ulergarria den atseden bat egitea, hurrengo edizio bateko fama handituko du. Hau da, guztiz ados nago atseden honekin, eta hurrengo ediziorako zain egongo naiz. Baina orain, aurtengo lehiakideen proiektuak ikusteko nahian nago. Orduan, OT telesaioaren maitatzailea balin bazara, lasai, bizitzako gauza onak itxaroten egiten dira.

 

Informazioa: https://ocio.lne.es/tv/noticias/nws-716942-tve-confirma-habra-ot-2019-debe-haber-una-pausa.html

Soldataren hutsunea "Brecha salarial"

SOLDATAREN HUTSUNEA

Munduan dirua langileei banatzerakoan, nahiko injustuak gara, hau da, gizonezkoak eta emakumezkoak lan-ordu berdina eginez, gizonezkoek diru gehiago irabazten dute emakumezkoak baino, zergatik? Oraindik herrialde batzuetan gizonezkoak emakumeen menpe jarraitzen dutelako, gizonezkoak garrantzitsuagoak direlako...

Emakumeak hobeto kualifikatuta egon harren, gizarteari berdin zaio, emakumezkoak ahal den diru minimoa irabaziko du bakarrik emakumezkoa delako. Futbola adibide jarrita, futbola jolasten duten gizon arrakastatsuak (Messi, Cristiano Ronaldo...) hilabetean milaka eta milaka euro irabazten dute, emakumezkoak aldiz ez hainbeste.

Herrialde batzuetan normalizatu egin da, baina beste batzuetan aldiz ez. Eskuineko grafikoa aztertuta, ikusi dezakegu gizonezkoa emakumeak baino hobeto ordainduta daudela, kasu guztietan.

Emakumeak egun bat jarri zuten protesta moduan, "Martxoak 8" emakumeen diskriminazioari buruz.

Momentuz mundu osoan ez da lortu baina gutxinaka-gutxinaka, emakumeak elkarrekin borrokatzen badugu honen aurka, lortu dezakegu.






Bibliografia:

• https://elpais.com/economia/2018/03/07/actualidad/1520446618_332181.html 
• https://www.aauw.org/files/2017/03/la-pura-verdad-figura-3.jpg 

JOHN D. ROCKEFELLER

Zein zen John D. Rockefeller?

Rockefeller  petroleo industrian lan egin zuen enpresario Estatubatuar bat izan zen. Historiako enpresario eta inbertitzaile famatuetariko bat dela esaten da. Rockefeller hainbeste fama dauka petroleo negozioa monopolizatu egin zuelako.  Arrakasta handia izan zuenenez diru asko irabazi zuen. Rockeffeler ek 663 400 miloi dollar estatubatuar irabazi zituen guztira forbes aldizkaria arabera. Rockefeller kapitalistentzat heroe bat bilakatu egin zen.

Petroleoa.

Rockefeller Standard Oil petroleo enpresa fundatu zuen.Enpresa 1850. urtean fundatu zen Ohion. Hainbeste arrakasta izan zuen Standard Oil ek, munduko petroleo refineria handiena bihurtu zela, eta inportanteena, munduko lehenegotariko eta handienetariko multinazionala izan zen. Standard Oil arrakasta asko izan zuen enpresa ferrobiari ekin egin zituen hitzarmen sekretuen gatik. Hitzarmen horiekin enpresa handitzen joan zen. Horrek sortu zuen beste petroleo enpresak istea eta bere enpresa handitzea. Rockefeller ek bere enpresari konpetentzia egiten zieten enpresak erosi egiten zituen lehiakiderik ez izateko. Hori izan zen Standard Oil enpresaren arrakasta giltza. Bere arrakastaren ondorioz estatu batuetako petroleo Refineria bakarra eta handiena bilakatu zen, eta denborarekin mundukoa. Baina enpresa ez zen bakarrik Estatu batuetan geratu, Txinan zegoen Keroseno negozioa aztertu zuten eta txinan enpresa bat ireki zuten. Mei Foo izena jarri zioten eta denbora gutxian arrakasta bat bilakatu zen. Standard Oil ek kontrobertsia handia izan zuen konpetentzia zintzoa apurtuegin zutelako Standar Oil enpresaren taktikekin.

2019an Frantziako gobernuak Google Tasa ezarriko du

Interneteko teknologia enpresa erraldoiei (Apple, Google, Facebook, Amazon...) enpresa digitalen gaineko zerga bat aplikatu nahi zaie, Google Tasa. Guztiak ez daudenez ados, Frantziak bere kabuz ezarriko du.

Google Tasa, teknologia empresa handiei bi zerga jartzeaz datza. Lehenengo zerga, canon bat ordaintzeaz datza, hau da, jabetza intelektualeko eskubideak dituzten edukiak estekatzeagatik.
Bigarren zerga, Google tarifa izena duena, Europar Batzordearen zerga-bilketako zerga bat da, ekonomia digitaleko multinazionalen diru-sarreren zergak grabatzeaz datza.

Bruno Le Maire Frantziako Finantza ministroak, 2019an Google tasa nahitaez ezarriko duela agindu du, beste herrialde guztiek erabakitzen dutena kontuan hartu gabe, Frantziak zerga hori ipiniko du.
Haren negozioa internetetik egiten duten enpresa teknologiko erraldoiak oso zerga txikiak ordaintzen dituzte, legezko trikimailuekin irabaziak ezkutatu dizkietelako.

Parisek, enpresa haiei zerga berezi hori ezarrita, erregaien gaineko zerga ez konpontzeak kutxa publikoetan eragingo duen galera bete nahi du.

·https://www.berria.eus/albisteak/160188/google_tasa_2019an_ezarriko_du_frantziako_gobernuak.htm

·https://www.argia.eus/albistea/google-tasa-2019an-ezarriko-duela-berretsi-du-frantziako-gobernuak

GABON KONTSUMISTAK

Gabonak iritsi dira. Iritsi da garai hori non familia eta lagunak elkartzen dira, bazkariak eta afariak egiten dira eta azkenean deskantsatu egiten duzu. Baina, baita ere  gastatzeko eta kontsumitzeko momentua. Hau da, kapitalismoaren garaia iritsi da.

Hasteko, familiak dira Gabonen protagonistak. Eta bakoitzak, Deilottenen hitzetan,  601€ inguru gastatzen ditu, Europan bigarren gehienak gastatzen dutenak Erresuma Batuaren ondoren. Oparietan 241€ gastatzen dira, janarian 173€, bidaietan 105€ eta aisialdian 82€. Gastu altu horien arrazoiak ugariak dira, hasteko, jendeak kontsumitu egiten du beraien egunerokoen arazoei aurre egiteko, izan ere, erosketen bidez beraien burua beste gauza batzuetan pentsaraztea egiten du. Horrez gain, promozioak, jendeak diru-sartze altuagoak izatea, produktu berritzaileak eta situazio ekonomiko hobeak eragiten dute familiek gehiago kontsumitzea.

Baina, familiak ez dira  bakarrak gabon kapitalista hauetan parte hartzen dutenak, udaletxeak ez dira festatik kanpo geratzen. Abendua hasterakoan udaletxeak gogoratzen digu gabonak gertu daudela; nola? Argien bidez. Hiri eta herriak piztu egiten dira gauetan, toki horiei argia emanez, baina hori ez da dohainik, udaletxeek diru kantitate bat eman behar dute hiri horiek argitu daitezen. Hasteko, Vigon da diru gehien gastatu dena 2018-an, 4,5 miloi € gastatzea erabaki du alkateak, Gasteizen berriz ez da hainbesteko dirutza ordaindu, 83.752€. Baina Donostian bai, 220.000€ ordaindu dira.

Diru asko eta asko gastatzen da familietan eta udaletxeetan gabonak iristerakoan, eta dirudi bi haste horien tartean beste urte osoko gauzak ahaztuak daudela. Adibidez, 31.000 pertsona daudela etxe gabe, edo 2,5 miloi ume bizi direla pobrezian Españan.

Gabonak iritsi dira, kapitalismoa eta kontsumismoa iritsi da, iritsi da garai hori non ahaztuak diren gabonak ospatu ezin dutenak eta gastatzeko momentua garrantzitsua da, baina, diru hori guztia alferrik gastatu ordez aurreztuko balitz, momentu honetan bizi garen tokia berdina izango litzateke?

BIBLIOGRAFIA:
- https://www2.deloitte.com/content/campaigns/es/estudio-consumo-navideno/tendencias-consumo-navidad/consumo-navideno.html#economy-section
- https://www.lavozdegalicia.es/noticia/vigo/vigo/2018/03/16/concello-vigo-invertira-45-millones-iluminacion-navidena/0003_201803V16C1992.htm
- https://www.gasteizhoy.com/luces-navidad-vitoria-2018/
- https://www.abc.es/sociedad/abci-31000-personas-espana-no-tienen-techo-no-normal-201805221819_noticia.html
- https://www.huffingtonpost.es/2017/06/12/casi-2-5-millones-de-ninos-estan-por-debajo-del-umbral-de-la-pob_a_22138171/?ncid=other_huffpostre_pqylmel2bk8&utm_campaign=related_articles
- https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/es/Documents/bienes-comsumo-distribucion-hosteleria/estudio-consumo-navideno-2018.pdf

ENPLEGUA ETA LANGABEZIA

Nahiz eta baieztatu duten langabezia tasa murriztu dela, Europako kokapena kaskarra da horaindik. Gainera gazteen langabeziaren datuak alde handia daukate, hau da, %10'85-koa da, aldiz, EAEn  langabezia %27'3-koa da, azkenik EBko bataz bestekoa %16'45ekoa da, hau aldea badago bata besteekin.

Enplegu tasa garaian (16-64 urte artean ) dauden langileak pertsonen proportzioa da. Enplegu tasen inguruan, erreferentzia eskualdeen eta EAEn arteko aldea 5'28koa da ( EAEn %65'4 eta erreferentzia eskualdeetan %69'68 ), datu hauek batdatoz emakumeen empleguen tasan.

Produktibitatea 

EAEko langile bakoitzak, bataz bestez 65.700 € sortzen dituela, beren kostua 39.500 eurokoa izanik. Euskal enpresarientzat langile bakoitzaren kostua langile horrek sortzen duen aberastasunaren %60,1 da.

Kanpaina Antikontsumista

KANPAINA ANTIKONTSUMISTA


Itzubaltzetan, Getxoko auzo batean (Bizkaia), kanpaina antikontsumista bat antolatu dute.
3. sektoreko lanaren bila daude, baina ez dirua lortzeko, baizik eta diru faltan dauden pertsonentzat. Dirua baliabide eskasia den pertsona horientzat. Ekonomikoki gaizki dauden pertsonak dira,eta diru falta da haiei ekonomia eskasiak eragiten die, hau da,  dirurik ez dutenak, ezin dituzte gauza asko onartu haien bizitzetan, beraien behar minimoak asetzeko, ere ez dute izaten, eta baliabide eskasi horrek sortzen duen sentsazioa edo sentitzen dezunari esaten diogu ekonomia eskasia. Kasu honetan, bakardadea eta tristura izango dena.

Ekonomia eskasi hori hobetzeko diru faltan dauden pertsonei, Getxoko gazte batzuk kanpaina antikontsumista sortu eta lan horri ekin diote. Hemen, edozein pentsonak erabiltzen ez dituen prenda, jostailu edo edozein makina merkatuan jar dezake, baina ez dago salgai, baizik eta doanik da. Beraz krisi ekonomikoa jasan duten horiek, ekonomikoki beraien altura berean dagoen merkatu bat antolatu dute horrela haiek, haien beharrak eta nahiak asetzeko balio izan du. Horrekin batera, pertsona multzo horren ekonomia eskasia edo sentsazio horietako batzuk desagertu egingo dira.

Denok ez gaude ekonomikoki maila berean, eta altuago daudenak seguruaski ekonomia eskasiaren eragina, ekonomikoki gaizki dabilen pertsona batena baina bastante txikiagoa izango da. Baina horrez ez du esan nahi, horrekin batera populazio hori bazteru behar denik.

BLACK FRIDAY

BLACK FRIDAY

ZER DA?

Ostiral beltza eguberriari hasiera emateko da, eta hasiera emateko denda askotan beherapenak egiten dituzte. Eguberriko arropa estrenatu egiten den eguna da. Ostiral beltza azaroan da eta urtero egunez aldatzen dute.

NOIZ SOTU DA:

Duela 50 urte sortu zen, 1950. Urtean egon ziren lehen arrastoak.

ALDE ONAK:

Prezio geheinak urteko precio baxuenak izaten dituzte, eta beherapenak eta ofertak onak dira. Gainera posibilitate handia ematen digu gauzak erosteko,  adibidez leheno ezin zenun zerbait erosi ezitzaizulako iristen baina ostiral beltzari esker bai. Gero klienteak ze precio zeukan leheno jakiteko aukera dute. Eta erosketa politak daude, hau da, arropa polita aurkitu dezakezula.

ALDE TXARRAK:

Denda batzuetan ostiral beltza baino lehen prezioak igo egiten dituzte eta beherapen eguna iristen denean benetako prezioetara itzultzen dituzte, eta hori ilegala da. Goiza ondoren arropa guztia lurrean dago eta nahi dituzun gauzak aurkitzea zaila da. Gauza guztiak ez dituzte deskontuak. Eta azkenean gende gehiegi dago erosketak egiten eta agobiatu egiten zara, eta gainera dendatik ibiltzeko tokia ez dakazu iaia.



Link:

https://eu.wikipedia.org/wiki/Black_Friday_(erosketa)