ESPAINIAKO HOTEL FAKTURAK GORAKADA EGIN DU

 ESPAINIAKO HOTEL FAKTURAK GORAKADA EGIN DU

2020an bizi genuen egoerari esker, Espainiako hotelen fakturazioa, batez beste, %15.5 hazi zen uztailean, 2020ko hilabete berarekin alderatuta 102.9€-raino. Eguneko batez besteko diru-sarrera gela erabilgarri bakoitzeko 57.2€-koa da. COVID garaia pixkana baretzen dijoan heinean, jendea aprobetxatu du eta bidai gehiago egin dituzte. Uste da COVID osoan ezin izan zela diru asko irabazi, eta, beraz, orain aprobetxatzen eta prezioa igotzen ari direla, turismo gehiago baitago.

Estimatzen da datozen hilabete honetan, eskaeren errebote oso azkar bat egongo dela eta jendeak 2023-2024 bitarteko koronabirusaren aurreko egoerara itzuli nahi duela, beraz, aukera hori ere barreiatzen ari dira.

LAIA LOPEZ

JAURLARITZAK <<EZOHIKO>> BESTE INBERTSIO PLAN BAT ONARTU DU: 250 MILIOI EUROKOA

101 milioi digitalizazioa bultzatzeko dira, 41 epaitegiak berritzeko eta 26 Alokabidek etxeak eros ditzan. Aurrekontuetatik kanpo onarturiko sorta bat da.

Eusko Jaurlaritzak estalkia kendu dio berriz itsulapikoari, eta beste 250 milioi euro atera ditu inbertsioak egiteko. Aurrekontuetan agertzen ez zen diru sorta bat da, eta hiru arlotako azpiegituretarako erabiliko du: gizarte mailakoak —epaitegiak, etxebizitzak...—, ekonomikoak eta energetikoak. Jaurlaritzak berehalako eragina izan dezan nahi du, eta 170 milioi aurten bertan erabiliko ditu. Beste 80 milioien banaketa hiru urteko epean tartekatuko du.

Jaurlaritzak, eskuak patriketan sartu, eta diruzaintza eta erkidego autonomoetako traspasoetako geldikinak aurkitu ditu, eta sos hori gizarteratzea erabaki du. Bingen Zupiria Jaurlaritzako bozeramaileak azaldu du gobernuaren asmoa inbertsio publikoa ahalik eta gehiena handitzea dela, «baimenduriko mugak errespetatuz». Muga horiek, baina, aurreko urteetan baino lasagoak dira aurten. Jaurlaritzak BPGaren %2,2rainoko defizita adostu zuen Espainiako Gobernuarekin, eta malgutasun horrek ahalbidetu du inbertsio programa berezi berria onartzea. 

2021erako aurrekontuak egitean Jaurlaritzak 1.000 milioi euro jarri zituen inbertsioetarako, eta, orain, 250 milioi gehituko dizkio, «plan gehigarri eta ezohikoan». Besteak beste, gastatu gabeko diru sortekin eta aurreikuspenen gainetik bildutakoarekin hornitu dute funtsa. Araba, Bizkai eta Gipuzkoako ogasunek espero baino 537 milioi euro gehiago bildu zituzten iaz, eta 375 milioi Jaurlaritzarentzat izan dira.

Hiztegia:  

BPG ( Barne Produktu Gordina ) :herrialde baten jarduera ekonomikoa neurtzeko zuzeneko informazioa ematen duen magnitudea da. 

Martin Legorburu 

 

                                                                                                           https://www.berria.eus/albisteak/203842/jaurlaritzak-ezohiko-beste-inbertsio-plan-bat-onartu-du-250-milioi-eurokoa.htm

Covid 19

 Covid 19 

Mundu osoko milioika pertsonen bizitzan eragiteaz gain, koronabirus pandemiak ere kolpe gogorra izan du ekonomia globalaren bilakaeran. 

COVID-19 krisiak astindu dituen herrialde nagusietako gobernuek birus honek eragindako moteltze ekonomikoa arintzeko neurriak sustatu dituzten arren, hedatzeak munduko ekonomian eragin hirukoitza izan dezakeela aurreikusten da.

Kontsumo-ondasunen ekoizle eta fabrikatzaile asko pandemiak kaltetutako Txinatik eta Asiako beste herrialde batzuetatik inportatutako osagaien eta piezen mende daude. Gainera, enpresa askok Txinan egindako salmentetan ere oinarritzen dira beren finantza helburuak betetzeko.

Hori dela eta, jarduera ekonomikoaren moteltzeak eta garraio murrizketek koronabirusak kaltetutako herrialdeetan hautatutako enpresa globalen ekoizpenean eta errentagarritasunean eragina izatea espero da.

Estatu Batuetako ekonomia aurten % 6,1 uzkurtuko dela espero da pandemia kontrolatzeko neurriekin loturiko istripuen ondorioz. Euroguneari dagokionez, 2020an produkzioa % 9,1 jaitsiko dela kalkulatzen da, hedabideek agerraldi orokorrek jardueran izan zituzten oihartzun larriak direla eta. Gainera,% 6,1eko uzkurdura espero da Japoniako ekonomian, jarduera ekonomikoa moteldu egin baita prebentzio neurrien ondorioz.

Hau irakurri ondoren ikusi dezakegu covid19-ak asko kaltetu duela ekonomia eta familia askori pandemia aurreko egoerara bueltatzea asko kostatuko zaiela.

Lehengo egoera berdinera bueltatzeko muxukoa eta gel hirdoalkolikoa erabiltzea hoberena izango litzateke.

La palmako sumendia

 La palmako sumendia

La palmako sumendiak eragin handiak ditu la  palmako uhartean. ondorio larrienak turismoari eta platanoari dagokizkio bertan. Ehundaka milloi euro baina gehiago eta 400 ifraestruktura kanariar harteetatik esaten dutenez. Jendeak duda dauka ze egingo duten beren biziarekin ez dute dirurik. Haien etxeak zein terrenoak edo zitena askok aldu egin dute labaren ondorioz eta hor ekonomiaren galera handia dago. Etorkizun batean 0rotik asi beharko du gende askok beraien etxea galdu dutelako.

I

Hemen ikusten den bezela labak kilometro guzti hauek hartzen ditu eta guzti hau konpontzeko edo normalitatera bueltatzeko ekonomiko oso justo ibiliko dira eta emen behar eskasi handia egongo da.

HARKAITZ IRAZUSTA

TALIBANEK LAGUNTZA ESKATZEN DIOTE MUNDUARI AFGANISTANGO EKONOMIA BERPIZTEKO

 TALIBANEK LAGUNTZA ESKATZEN DIOTE MUNDUARI AFGANISTANGO EKONOMIA BERPIZTEKO

Afganistanek ez dago oso egoera onean, ez ekonomikoki ez sozialki hitz eginda. 

Azken urteotan ekonomia ez zegoen oso momentu ona pasatzen baina talibanen sarrerak ez du egoera batere hobetu. 

Jakien, ur garbiaren eta gasoilaren prezioa geroz eta altuagoa da eta horrek presio handia eragiten du herrialdeko familiengan. 

Hortaz gain, ez dute dirurik. Bankuek beren ateak itxi zituzten funts-ihesen beldur zirelako eta beraz Afganistango herritarrek ezin dute dirurik atera. Gainera irekita dauden banku gutxietan ikaragarrizko ilarak egoten dira eta azkenekoen txanda iristen denerako ez da dirurik geratzen. 

Baina hala ere, hori ez da herrialdeak izango duen arazorik handiena, ekonomikoki hitz eginda. Izan ere, Afganistango ekonomiak irauteko sekretua atzerritik iristen zitzaizkien laguntzak ziren, gobernuarekin interesak zituztelako bidalita. 2020-an laguntza horiek BPG-aren %42 suposatzen zuten. 

Talibanen gobernuak berriz, seguraski ez ditu laguntza gehiegirik jasoko eta beraz biztanleak beldur dira zer gertatuko den beraien herrialdearekin. 

Egoera ikusita, Talibanek laguntza eskatu diote munduari, herritarren bizitzak babesteko eta munduko potentziak zer egiten erabakitzen ari dira. 

Izan ere, erabaki zaila da Talibanei dirua ematea edo ez, baina miloika pertsonaren bizitzak jokoan daude eta hori ere gogoratu egin behar da. 

BIBLIOGRAFIA 

¿Pueden los talibanes resucitar la destrozada economía afgana? (eldiario.es)

MADDI IBARRONDO

Mirari ekonomikoa Hego Korean

 Mirari ekonomikoa Hego Korean

50eko hamarkadan, Hego Koreak gerra zibil gogor bat bizi izan zuen, atzerriko potentzien esku-hartzeak larriagotua, herrialdea Gerra Hotzaren borrokaleku nagusietako bat bihurtuz.

Biztanle bakoitzeko 30.000 dolarrak gainditzeak, Hego Korearen garapen ekonomiko azkarrena izan zuen herrialdea iristera izan zen. Asiako per capita errenta 10.000 dolarretik gorakoa izan zen 1994an, eta 20.000 dolarretik gorakoa 2006an. Iaz, batez besteko per capita errenta 27.561 dolarrekoa izan zen.

Asiako herrialdea, 1960tik, ekonomiak izan duen aldaketa ikaragarria izan da. Ghana baino herrialde pobreago bat izatetik azken urteetan Espanian baino ekonomia iraunkorragoa du. 

Herrialde hau, biziraupeneko nekazaritzan oinarritzen zen, denbora oso gutxian, eredu ç industrial batera aldatu zen.1960ko hamarkadan, Korea ezegonkorra zen eta Mendebaldearen laguntzen menpekoa. Hala eta guztiz ere, hogei urte beranduago, Koreako Errepublikak industria aldaketa izan zuen, mendebaldeko herrialdeek 100 urte inguru behar izan zituzten horretarako. Hainbat ekonomistek adierazi dute Hego Koreak halako ekonomia izateko Japoniako pauso berdinak jarraitu dituela eta gaur egun Taiwan gauza bera egiten sahiatu da. Herrialde honek izan zuen garapena honi esker izan zen, industria babesa,erabaki politikoaen aldaketak, eta hezkuntzaren hobekuntza. Leku honen ekonomia kimikoen, kotxeen, elektronikaren eta ontzigintzen salmentari esker izan zen. 

60 urte igarota bertako ekonokmiak izan zuen hain impaktu handiak, ekonomisten atentzioa deitu zuten eta hauek “mirari ekonomiko” deitu zuten.

https://www.eleconomista.es/economia/noticias/8817530/12/17/El-milagro-de-Corea-del-Sur-de-ser-mas-pobre-que-Ghana-a-superar-a-Espana.html

https://economipedia.com/actual/la-increible-historia-del-milagro-economico-de-corea-del-sur.html

JUNE HÖÖK

Zergatik emakumeak lan postu askotan ez dute gizonak bezala kobratzen?

  Zergatik emakumeak lan postu askotan ez dute gizonak bezala kobratzen?

Askotan emakumeak lan egiten dute balore sozial gutxaigo dauden lan postuetan orduan gutxiago kobratzen dute lan postu horiekin.

Baita ere lan askotan indarra behar dena emakume asko ez dute indarr hori orduan jartzen diote beste toki batean edo kategoria inferiore batean adbidez suhiltzailea bazara eta ez dituzu esfortzu pruebak pasatzen jartzen dizute ordenagailuarekin.

Beste lan postutan gertatzen dena da gizona diru gehiago jeneratzen duenez gehiago ematen diote baina aldrebes ere pasatzen da, adibidez modan emakumeak askoz gehiago kobratzen dute gizonezkoak bainon gehiago zeren gehiago jeneraztzen dute orduan nire ustez ez da kontua ea zeran emakumea edo gizona kontua da zenbat jenerazten dezun, zeren munduan emakume asko daude gizon asko bainon diru gehiago daukatenak.

Asier Gonzalez

EAE-ko ogasunek espero baino 1.300 milioi euro gehiago bilduko dituzte aurten

EAE-ko ogasunek espero baino 1.300 milioi euro gehiago bilduko dituzte aurten

Aurten diru bilketa, aurreikusitako baino %9,3 gehiago izango da, 15.578,8 euroko diru bilketarein. Euskal autonomia Erkidegoko foruogasunek aurreikusitako baino 1.300 milioi euro gehiago bildu dituzte aurten, 1.328,8 milioi euro gehiago, %9,3 gehaigo bildu dituzte aurten, guztira 15.578,8 euro biltzea espero dute, diru hori lasaitasun handiagoz kudeatzeko erabili egingo dela diote. Baliabide horiek modu arduratsu batean erabiltzea adostu dute eta aurtengo eta hurrengo urteko defizit helburuak ezabatu dira.

Herri-dirubideen Kontseiluak, Eusko jaurlaritxa, Bizkaia, Araba eta Gipuzkoako foru aldindinak, gaur, urriaren 10-ean elkartu egin dira eta bertan datorren urteko diru bilketako aurreikuspenak aurkeztu dituzte eta positibotzat jo dituzte bilera horretan lortutako emaitzak. Datorren urteko diru biletak 2022rako aurreikusitako hedapen ekonomikoarekin bat egitea espero du Kontseiluak. Datorren urterako aurreikuspenak onak dira, 2022an zergen bidez lortutako diru-sarrerak , aurten zergen bidez lortutako diru-sarrerak baino %4,6 handiagoa izango dela aurreikusi dute, 16.290 milioi euro jasotzea espero da.

Bilera ondoren prentsaurrean azaldu dutenez, zifra hauei esker, inbertsio publikorako aurrekontuak egin ahal izango dira, euskal ekonomiari bultzada bat hemanez. Gainera, ekonomiak behar duen bultzada egiteko lagungarria zango dela estan dute. Errekuperazio ekonomikoa, pentsatu eta kalkulatu zuten baino azkarragoa izan da eta pandemiaren ondorioz galdutako dirua berreskuratzea espero dute.

https://www.eitb.eus/eu/albisteak/ekonomia/osoa/8385241/eaeko-ogasunek-espero-baino-1300-milioi-gehiago-bilduko-dituzte-aurten/

OIER GARAYOA

GETXO DA EROSKETAK EGITEKO ESPAINIAKO ESTATUKO BIGARREN HERRIRIK GARESTIENA

GETXO DA EROSKETAK EGITEKO ESPAINIAKO ESTATUKO BIGARREN HERRIRIK GARESTIENA

Ikusi daiteke, EAE erosketa saskia betetzeko lurralderik garestienen artean dagoela Balearrekin, Kanariekin eta Kataluniarekin batera. Kasu honetan, Valentzia eta Murtzia dira merkeenak.

Getxo da erosketak egiteko Espainiako Estatuko bigarren herririk garestiena Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen elkarteak egindako ikerketa horren arabera, eta lehen postuan Las Palmas aurkitzen da. 

Bestalde, OCUk nabarmendu du, salneurriak %0,4 igo egin direla eta energiaren prezioa igotzeak erosketa-saskiko oinarrizko produktuei eragin egin die esneari, arrautzei edo oilasko eta untxi haragiari.

Azken urtean, hainbat ikerketen arabera batez beste, aurrekontuaren %19,5 aurreztu dela esan dute, baina, hirien arteko aldeak oso handiak direla ohartarazi da baita ere, izan ere, gehiegizko aurrezkia 325 eta 3532 euro artekoa delako.

Datu guzti hauek ikusita eta ohartuta jada erosketak herri batean bestean baino garestiagoak direla, nire iritziz, supermerkatuek oso ondo daukate pentsatuta guztia, hau da, enpresa handi guztiek marketin sail indartsua dute eta beraien helburu bakarra bezeroek ahalik eta diru gehien gastatzea edo xahutzea da. Hori lortu dadin, kontsumitzaileeak behar ez dituen edo hartu nahi ez dituen gauzkak erostea da.

Aurrekoa kontuan hartuta, horri trampa psikologikoa dela esaten da, iruzur egiten gaituztelako modu batera edo bestera gure trebetasunak primeran ezagutzen dituztelako eta beraien onurarako erabiltzen dituztelako.

 Guzti honekin, ez dut ezer edo inor salatzea nahi soilik artikuluan idatzitakoari ematen diot iritzia zuek guztiok nirekin batera ausnartzeko.

https://www.eitb.eus/eu/albisteak/ekonomia/osoa/8348943/getxo-da-erosketak-egiteko-espainiako-estatuko-bigarren-herririk-garestiena/

JULENE ESCUDERO

Estatuak gutxiagi inbertituko du Hego Euskal Herrian 2022an

 Estatuak gutxiagi inbertituko du Hego Euskal Herrian 2022an

Artikulu edo notizia honetan adierazten duenez, Estatuak esan du, diru gutxiago dedikatuko diola Hego Euskal Herriko hiriburuei, hau da, Gipuzkoa, Bizkaia eta Arabari, baina gobernuak esan duenez, 1.407 milioi euro emango ditu oraindikan, hau da, lehengo urtearekin konparatzerakoan gutxiago da, baina ez dagoela batere gaizki inbertsioetarako adierazten dute.

Artikuluan esaten duenez, hurrengo urtean, hau da 2022an, Nafarroak inbertsioetan lehengo urtean baino %15 gutxiago jasoko du . Euskal autonomiak denera 489,56 euro jasoko ditu nbertsioetarako, adierazten duenez beste urteekin konparatzerakoan, portzentaia baxuagoa da,  adibidez lehengo urtean baino %10,77 gutxiagokoa da inbertituko duen dirua Hego Euskal Herrian.

Baita ere, diputatuen kongresuak esan duenez, 2022ko aurreikuspenak jakiteko, bozkaketa 2022aren azaroaren 4ean egingo da, eta han erabakiko da dena.

Azkenik, adierazten duenez, hau ez da inbertsioetarako kopuru finko bat, aurreikuspen bat bakarrik da, hau da, hurrengo urterako gauzak aldatu daitezkela esaten du Maria Jesus Montero ogasun ministroak.

https://www.eitb.eus/eu/albisteak/ekonomia/osoa/8380983/estatuak-gutxiago-inbertituko-du-hego-euskal-herrian-2022an/

JONE BELIO

PLASTIKOAREN ARAZOA

 PLASTIKOAREN ARAZOA

Dakigunez, plastikoa da arazo handienetako bat munduan eta hori da artikulu hontan hitz egingo dudana. Urtero itsasoak 12 milioi tona kontsumitzen ditu, eta 2015ean 380 milioi tonara iritsi zen munduan, eta familia bakoitza 40 poltsa erabiltzen ditu hilean, beraz, urtean mila erdi erabiltzen ditugu familia bakoitzeko. Espainian UEko bosgarren produktu handiena da, %30 bakarrik birziklatzen da. Plastikoaren arazoa da 100 ml-ko botila bakoitzak plastikozko poltsa txiki horietako 130,00 eta 2,8 milioi artea eduki ditzakeela eta plastiko hori desagertzeko gutxienez 500 urte pasa behar dituela eta ze motako plastiko denaren arabera gehiago edo gutxiago. Gainera, itsasora iristen den plastiko guztia animaliek plastiko zati oso txikietan jaten dutela deskubritu dute. Horrekin batera gero eta gehiago iristen zaigu gure janarietara eta horrela behin eta berriro

 Egia da plastikozko fabrika horietan 44.154 pertsonak lan egiten dutela, baina horrek hondartzetan asko eragiten du, zabor guztia pilatzen baita eta horrek beste sektore bati eragingo lioke, turismo sektoreari, oso garrantzitsua baita zenbait herrialdetako ekonomian. Horrek turista gehiago erakartzen ditu edo ez, hau da, hiria garbiagoa eta hobea bada turistak gauzak bisitatzera eta erostera erakartzen du, baina hala ez bada, pixkanaka ez dira hainbeste turista egongo eta horrek asko eragingo luke. Ekonomia asko importa du horretarako lan egiten dutenak eta ekonomian guztioi laguntze digun zerbait ere bada. 

Plastikoak karbono tona asko isuritzen ditu, baina egia da paperak baino 70 aldiz energia gutxiago erabiltzen duela. Beraz, ekonomia zirkularra gehiago erbili beharko genuke, horrek esan nahi du elementu desberdinak lehengai berri bihurtzea.

Egia da dendetan asko erabiltzen dela, adibidez: supermerkatuetan, dendetan, etxean..Baina esan beharra dago plastikoetan diru asko gastatzen dugula.¿Garestiago al da plastikoarekin bizitzea edo ez? jende asko galdetzen duen zerbait da, xanpua edo orrazia adibidez supermerkatuan erostea baino garestiagoa delako, baina kontuan hartu behar da berrerabil daitekeen orrazia edo xanpua, hau da, ez dela egiten plastikoarekin, plastikoa baino askoz ere gehiago irauten du, beraz, prezioa konpentsatzen du, eta askoz hobeto aterako litzateke. Garestiagoa dela uste dugun arren ez baita, Supermerkatuan adibidez, hau da, ez dugu behar hori gauzak erosteko, normalean guk supermerkatuan erosiko genituzkeen gauzak plastikoa ez erabiltzea gaitik ez genuke erosiko.. Beraz, esan beharra dago plastikoa ez erabiltzea askoz ere merkeagoa dela.

https://es.greenpeace.org/es/trabajamos-en/consumismo/plasticos/ 

https://www.nationalgeographic.com.es/mundo-ng/20-datos-sobre-problema-plastico-mundo_15282 

https://vivirsinplastico.com/es-mas-caro-vivir-sin-plastico/

Argindarraren faktura% 34,9 igotzen da urtebetean Gobernuaren shock planaren zain dauden kontsumitzaileentzat

Argindarraren faktura% 34,9 igotzen da urtebetean Gobernuaren shock planaren zain dauden kontsumitzaileentzat

Munduari eragiten dion energia krisiak bereziki eragiten dio Espainiari, fakturan ikus daitekeen moduan.Egoera honek kaosa soziala eta, batez ere, politikoa eragiten du, joan den ekainetik zifra nola igo den ikusteari ez diogulako gelditzen.Inpaktua arintzeko, gobernuak shock plana sortu du joan den asteartetik IPCk INEn argitaratu zuenez, faktura% 35 igoko da duela urtebetekoarekin alderatuta.

Indizeak, 221 produktu edo zerbitzuren prezioen bilakaerari jarraituz, elektrizitatea eta erregaiak azken urtean baino garestiagoak direla erakusten du.INEren datuen arabera, kontsumitzaileentzako elektrizitatearen prezioa% 7,8 igo zen abuztuan uztailarekin alderatuta eta% 34,9 aurreko urteko hilabete berarekin alderatuta.Elektrizitatearen prezioa serie historiko osoan erregistratutako mailarik altuenera igotzen da.Bere aldetik, gasolina% 20,9 eta% 18,5 igo da.

2020an, elektrizitatearen prezioak ez ziren ohikoak, pandemiaren eraginez eskaera txikiagoa zelako, baina 2019ko abuztuan, igoera% 26,9-koa izan zen.2018ko abuztuarekin alderatuta ere, orain arteko urterik garestiena.

Abuztuarekin batera, elektrizitatearen prezioak sei hilabetez jarraian urte arteko igoera indartsuak izan ditu.Martxoan jada 14,6 erregistratu zuen eta ekainean% 37,1. Elektrizitatearen igoerak abuztuan KPIa% 3,3raino igo zuen, ia hamarkada bateko handiena.

Iragarkia:

https://elpais.com/economia/2021-09-14/la-tarifa-de-la-luz-sube-un-349-anual-a-la-espera-del-plan-de-choque-del-gobierno.html

La Palmako sumendiak erupzionatzearen ondorio ekonomikoak

 La Palmako sumendiak erupzionatzearen ondorio ekonomikoak

Denok dakigu La Palman sumendiak daudela eta erupzionatu dezaketela. Sumendi hauek denbora asko daramate laba askatu gabe, baina, orain dela gutxi, La Palmako sumendi batek laba askatu zuen. Baina eskerrak, aurreikusita zegoenez, sumendi horretatik gertu bizi zen jendeari, gauza inportanteak hartu eta haien etxeetatik ateratzeko esan zietela. Sumendi honek laba askatzen jarraitzen du, eta airea kutxatzen ari da. 

Jendea etxe gabe dago, eta etxean gelditzea gomenadagarria dela esaten dute, airean dagoen gas hori ez arnasteko. Kaos bat izaten ari da. Gainera jendea egoera honetaz aprobetxatu egiten da, eta sumendietatik hurruti dauden etxeen prezioa igo dute. Orduan diru gutxirekin eta labak etxea jandako jendea, La Palmako kaleetan dabil aire kutxakorra arnasten, kalean lo egiten, eta beste etxe bat erosi nahian. 

Nik ulertzen det, sumenditik hurruti dauden etxeen prezio igo nahi izatea etxe horien jabeek. Baina ez zait batere ondo iruditzen, etxea galdu duen jendearen egoera ezagututa, pertsona hauetaz aprobetxatzea. Nire iritziz, egoera larrian dauden pertsonetan pentsatu,beraien buruan bakarrik pentsatzeari utzi eta etxeen prezioa jaitsi beharko luketekete etxeen jabeek. Horrela behintzat, etxea galdu dutenak, orain, aire kutxatu hori ez arnastu eta etxean lo egin dezakete. Baian neurriak jarri behar dituenak gobernua da, bai lo egiteko leku bat hematen, edo etxeak saltzen dituztenei, prezio jaitsi behar dutela esaten. Gizakiari neurriak ez badizkiogu jartzenen, edozer egiteko gai delako dirua lortzeko asmoz.

https://www.elmundo.es/ciencia-y-salud/ciencia/2021/09/27/61514455fc6c83e0608b4594.html

https://elpais.com/espana/2021-10-01/ultimas-noticias-del-volcan-en-erupcion-en-la-palma-en-directo-la-ultima-hora-de-cumbre-vieja-en-canarias.html

https://elpais.com/ciencia/2021-09-20/causas-y-consecuencias-de-la-erupcion-del-volcan-de-la-palma.html

2008KO KRISI EKONOMIKOA

 2008KO KRISI EKONOMIKOA

Bankuen negozio handienetariko bat inbersio funtsak saltzea da. Duela urte batzuk, bankariak inbertsio funts izugarri saltzen asi ziren, eta biztanleria zertan inbertitzen ari zen ondo jakin gabe salerosketak egiten hasi zen, salerosketa horietako asko arrisku handikoak izanda. Finantza mundua nahiko emankorra zen, eta jendea erraz dirua irabazten ari zen. Baino inbertsio funts horiek gero eta toxikoagoak bihurtzen hasi ziren. Gizartean globalizazioa gero eta handiagoa zen, beste era batera esanda, sistema finantzieroa inongo kontrolik gabe zebilen.  Inbertsio funts horietako asko, Estatu Batuetako langile pobreak zituzten maileguak bueltatzearen baitan zeuden. 

LEHman Brothers izeneko bankuak porrot egin zuen eta horrek mundu mailan deskonfidantza handia sortu zuen. Haiekin negozioak zituen guztiak diru asko galdu zuen, eta estatus handiko banku bat izanik, (herritarrekin ezezik beste banku eta enpresa handi askorekin negozio edo tratuak zituen).  Konfiantza falta horren ondorioz, jendeak inbertitzeari utzi zion, eta bankuek dirua mailegatzeari utzi zioten. Sistema finantzieroak probokatutako arazo hori ekonomia errealera pasa zen, hau da; honen ondorioz finantza krisi hura mundu mailan ekonomia markatu duen 2008ko krisi ekonomikoa izatera pasa zen. Epe laburrean ondorio nagusiak enpresa askoren errentabilitaterik eza, banku askoren porrota, biztanleen langile askoren kaleratzeak eta  jendeak bere zorrei aurre egiteko ezintasuna izan ziren beste askoren artean. Egoerari aurre egiteko, estatuak zerbitzu publikoak eskastu egin zituen, eta langile askoren baldintzak bera egin zuten. Hamairu urte beranduago egoerari aurre egitea lortu dugula esan genezake, baino oraindik ere krisi haren ondorioak ordaintzen jarraitzen dugu. Adibidez; Espainian 2008.urtean 6milioi pertsona zeuden langabezian, eta gaur egun 3milioi eta piku daude. Hobekuntza ekonomikoa nabarmena da, baino oraindik ere ez ditugu krisi hura baino lehen genituen baldintza ekonomikoak berreskuratu. Gaur egun, inbertsio funtsak merkatuan jarraitzen dute, baino kontrol handiagoarekin. Duela urte pare bat higiezinen kreditu legea argitaratu zuten. Lege honi jarraituz, bankuek kreditu bat eman baino lehen, eskatzen duenaren egoera ekonomikoa behatu behar dute, bueltatzeko kapaza izango den aurreikusteko, eta inbertsio funtsak saltzeko, erosleei hauen arriskuen, etekinen eta izan ditzaketen ondorioen informazio osoa emateko betebeharra dute.

TXIMELETA EFEKTUA EKONOMIAN

 TXIMELETA EFEKTUA EKONOMIAN

Tximeleta efektuaren kontzeptua dator guri erakustera bizitzan dauden ekintza guztien lotura. Ekonomian zentratzen bagara adibide asko ikusi ditzakegu, adibidez, enpresa bat behera dijoanean edo desagertzen denean beste enpresa batek gehiago salduko du, hau gertatzen da lehenengo enpresak saltzen zituen produktu guztiak bigarrenak saldu behar dituelako. 

Horrez aparte, kredituaren erorketak empresetan, familietan eta partikularretan errudun argi bat du eta hau da banku nazionalizatuari gobernuak emandako laguntzak, zein baliabide horiek erabiltzear urruti dagoen berriro sartzeko sistema finantzieroan, ezetz esaten die 10etik 8ri. Oraingo fonduen helmuga da kreditua ematea administrazio eta erosketaren zorra publikoari. Eta geratzen den kreditu gutxia biztanleei prestatzen zaie, baina onartezin interesak ezarrita.

Imagina dezagu planteamentu desberdin bat, bertan gobernuak biztanleen interesak aurretik jartzen ditu, errepresentatzen dituenak, bankuen aurretik. Kredituak fluxu handia izango bazun, eta ez gara hitz egiten hari galdutako diruari buruz, ezta era laguntzei buruz, bakarrik, utzi enpresei eta partikularrei finantziatzea oinarritzen interes arrazionaletan eta lehiakorretan (ez 8 ehunekora edo 10 ehunekora orain ikusi dezakegun bezala. 

Enpresak ahalko zuten beraien nomina ordaindu eta mentendu hauen langile eta beraien negozioa. Biztanleak gai izango ziren kontsumitzeko, nahi ditugun erosketak eta nahi aina egiteko, eta bukatzeko, herrialde martxan jarri dezakegu dezisio simple batekin. Argi utzi behar da, honen helburua ez dela prestamo oso handiak ematea, baina bai enpresa txiki, ertain edo handien bukaera ekiditea eta biztanleei uztea berriro herrialdearen alde ekonomiakoa berriztatzen.

https://www.inmodiario.com/196/16899/efecto-mariposa-economia.html

https://www.quantgemfx.com/noticias-financieras/el-efecto-mariposa-en-la-economia-efecto-coronavirus/

https://www.google.com/search?q=efecto+mariposa+en+la+ekonomia&oq=efecto+mariposa+en+la+ekonomia&aqs=chrome..69i57j0i19j0i19i22i30.19221j0j7&sourceid=chrome&ie=UTF-8

MARKEL OTERMIN

PLATANONDOEN GALERA SUMENDIAREN ERAGINEZ LA PALMAN

 PLATANONDOEN GALERA SUMENDIAREN ERAGINEZ LA PALMAN

La Palman ekonomiarekiko egongo den galeraren inguruan oraindik ez dago datu zehatzik, baina badakite ekonomian galera handiak egongo direla.

La palman dituzten bi diru iturri nagusiak, turismoa eta platanondoak sumendiaren eraginez kaltetuak izan dira.  Oraindikan goiz da ekonomiaren galerak kontatzeko, baina dudarik gabe  ehundaka miloi euro izango dira.

Platanondoen kasuan, La Palmak 2020an 144.302 tonelada platano esportatu zituen. Horrek 135 milloi euroko diru-sartzea suposatu zuen eta horreri subentzioak gehitu behar zaizkio, lehengo urtean 45 milioi euro inguru. Hau da, ekonomiaren %11 baino gehiago platanoetatik dator zuzenean: 180milioi euro, uhartearen 1.580 milioiko BPGaren gainean.

Aurten ez da iritsiko lehengo urteko %50era, kasu hoberenean %30ra iritsi daiteke. 

Nekazaritza hori baloratu behar, ezinbestekoa baita uhartearentzat, BPGren erdia sortzen ez badu ere : %10 baino zertxobait gehiagok ere garrantzi handia du.

Eragin ekonomiko horri dagokionez, gainera, kontuan izan behar da sumendiak ez diola ekoizpen osoari eragiten , nahiz eta Cumbre Viejako sumendiak gune nagusia jo duen, bereziki Los Llanos de Aridane. Los Llanos, Tazacorte eta El Paso artean, industria horretarako landaketen eta enpleguaren erdia baino gehiago metatzen dute. Zuzenean kaltetutako udalerriek uharteko platanoen %50 baino gehiago biltzen dituzte. Orain arte, eskualdeko gobernuarn arabera, bi aste baino gutxiagoan 1.000 tonelada baino gehiago biltzeari utzi zaio.

Informazio iturriak:

https://elpais.com/sociedad/2021-10-01/el-impacto-economico-del-volcan-jaque-a-los-dos-sectores-clave-del-pib-de-la-palma.html

https://www.abc.es/economia/abci-otra-factura-volcan-72-millones-euros-perdidas-para-productores-platano-canarias-202109291733_noticia.html

eEIDER OSORO

Laugarren sektorea

 Laugarren sektorea

Dakigun bezala, eta betidanik hitz egin duguten bezala 3 sektore dezberdin ezagutzen ditugu. Hauek dira Lehen sektorea, bigarren sektorea eta hirugarren sektorea, horretan gure bizitzarako oinarri behar ditugun gauzak lantzen dira. Gaur egun Laugarren sektorea ez da onartzen sektore bat bezala baino ekonomiaren zati handi bat da. Honetan abantail informatikoak egiten dira beste hiru sektoretan lagungarriak izan ahal direnak.

Laugarren sektorearen barruan hain bat lanbide daude hala nola informazioko teknologiak, finanziazioaren planifikazioa, telekomunikazioak etab… Berrikuntzarekin zerikusi handia du,Hau da, aspalditik dauden, ideiak edo gauzak aldatzeaz ala  hobetzeaz edo  merkatuan eragin mesedegarria izango duten elementu berriak sortzeaz.

Laugarren sektore ezaugarrien garrantizitsuen artean hauek izango lirateke:

Hirugarren sektorean ez bezala, kuaternarioan ez da lan mekanizaturik egiten, lan intelektualagoa behar da. Ez da soilik produktu baten fabrikazioan oinarritzen, baizik eta atzean ikerketa zabala egin behar da. Sektore honetan lan egiten duten pertsonek, ikasketa mail handiak izan behar dute. Azkenik, beraien jarduerak aurrera eraman ahal izateko, finantza arloan  iraunkorrak izan behar dute epe luzera, laguntzen mende egon gabe.

https://economipedia.com/definiciones/sector-cuaternario.html

ALDATZEN ARI DEN PLANTA BATEKO BALIABIDEEN KOSTUA

  ALDATZEN ARI DEN PLANTA BATEKO BALIABIDEEN KOSTUA

Teknologiaren eta energia baliabideen inguruan dagoen eztabaida muturreko posizioetatik datozen albiste, iritzi eta planteamendu gatazkatsuez josita dago. Ez da harritzekoa gizon arrunta nahastuta egotea. Kontsultatzen ditugun iturrien arabera, zulaketa horizontalak eta haustura hidraulikoak Estatu Batuak energia independentziaren mugara eraman bezain laster, petrolio eta gas konpainien konkurtsoa eragin dute, salmentetatik berreskuratzen dutena baino diru gehiago gastatuko luketelako. . Bere aldetik, energia berriztagarriek gure beharrak asebete ditzakete eta diruz lagundutako bide ekonomikoa izan dezakete. 

Ezinbestekoa da etorkizuneko energia aukerak bilatzea joera biofisiko eta sozioekonomikoekin bat etorriz. Bestela, sintomak soilik tratatzeko arriskua dugu eta ez arrazoiak.

Energiaren arazoak hobeto ulertzeko modu egokia, batez ere kontsumitzaile arruntarentzat, zenbakiak testuinguru praktikoan jartzea da. Adibidez, azken datuen azterketak funtsezko ondorioa atera du: mendearen hasierak inflexio sozial garrantzitsu bat suposatu zuen, munduak ez baitzuen inoiz hain janari eta energia merkerik ikusi.

IZARO FERNANDEZ

Ekoizpena geldituko du Sidenorrek 20 egunetan argindarraren prezioaren "kontrol gabeko" igoeragatik (Beñat Alkain)

 Sidenor altzairugintza empresak Basauriko lantegiko ekoizpena gelditu du hemendik gabonetara fabrikazio prozesuan beharrezkoa duten elektrizitatearen kostua “neurrigabea” delako; izan ere, urtebetean %300 baino gehiago da argindarraren kostua, megawatt-ordurko 60 eurotik 260 eurora igo da eta.

Sidenor altzairugintza empresak Basauriko lantegiko ekoizpena gelditu du hemendik gabonetara fabrikazio prozesuan beharrezkoa duten elektrizitatearen kostua “neurrigabea” delako; izan ere, urtebetean %300 baino gehiago da argindarraren kostua, megawatt-ordurko 60 eurotik 260 eurora igo da eta.

Horrela jakinarazi du gaur empresak ohar baten bidez. “Argindarraren kostua 200 euro garestitu da tona bakoitzeko, hau da, fabrikazio-kostua %25 handitu da”, eta horrek galerak eragiten dituela eta egungo ekoizpen-erritmoari jarraitzea ezinezkoa dela argitu du empresak; Horregatik, Sidenorreko zuzendaritzak Basauriko lantegi nagusiaren ekoizpena 20 egunez gelditzea erabaki du, abenduak 31rarte programatutako lanegunen %30a.

Sidenorren esanetan, geldialdi horrek Basauriko lantegi nagusiari zuzenean eragiten duen arren, Euskal Autonomia Erkidegoko, Kantabriako eta Kataluniako fabriketan ere eragina izango du.

Bestalde, ELA sindikatuak jakinarazi du bilera izan duela langile-batzordeak zuzendaritzarekin eta hainbat informazio emateko eskatu diotela, besteak beste: geldialdia justifikatuko lukeen txostena, produkzio eskariak, argindarraren prezioak konpainiarengan izan duen eragina eta Sindenorrek enpresa elektrikoekin duen kontratuaren xehetasunak.

Bestalde, Eusko jaurlaritza argindarraren kostuak ekonomian izan dezaken eraginaz kezkatuta agertu da. Horrela, Energiaren Euskal Erakundearekin batera, kostuaren etengabeko igoerari aurre egiteko neurri zehatz batzuk bilduko dituen dokumentu bat prestatzen ari direla jakinarazi du.

ESTEKA:

https://www.eitb.eus/eu/albisteak/ekonomia/osoa/8375767/ekoizpena-geldituko-du-basauriko-sidenorrek-20-egunez-argindarraren-prezioen-kontrolik-gabeko-igoeragatik/

Beñat Alkain

Gutxieneko soldaten igoera adosten

                                                Gutxieneko soldataren igoera   

Eitbko albistegian oinarrituta jakin dugunez, 2021eko irailaren 6an, behin-behineko bilera bat egin zen sindikatu (UGT eta CC.OO) patronatu (CEOE eta CEPYM)eta gobernuaren artean gutxieneko soldataren igoera adosteko.

Gaur egun, 950€koa da gutxieneko soldata 14 hordain sari ezberdinetan, gobernuak erabaki duenez gutxieneko soldata hori igo egingo da baina helburu sozial batekin patronatu eta sindikatuarekin igoera zenbatekoa adosteko.

Alde batetik, ordea, Espaniako gobernuak hilean 12 eta 19€ bitartean igo nahi  du. Aldiz, sindikatuek igoera handiago bat eskatzen dute. Lehelengo  urtean 15€ ihlean igotzen, bigarren urterako 31€ ihlean igotzea. Horrela, 2021ean 965€ ihlean izango da eta 2022an 996€ izango dira, 2023an hordea 1027€ izango lirateke.

Bestetik, patronatuak guztiz kontra daude, beraiek diotenez, empresak oraindik krisia gainditzen ari dira eta ez dela posible.

Albistetik aldenduz, nire ustez, honek ekar dezake empresen gastua igotzea eta ondorioz, gastu berdinarentzat langile gutxiago izatea. Uste dut gutxieneko soldata igoera logikoa dela bizi maila haltuago bati erantzuten badio.

Euskarria erabil detena egiteko.

IRAILA, HISTORIAKO HILERIK GARESTIENA, ARGINDARRAREN PREZIOAK ZORTZI MARKA HAUTSI BAITITU. (MALEN URKIA)

 IRAILA,  HISTORIAKO HILERIK GARESTIENA, ARGINDARRAREN PREZIOAK ZORTZI MARKA HAUTSI BAITITU.

Alberto Garzon kontsumo ministroak dioenez, “tentsioa datorren urteko udaberrira arte luzatuko da erraz, edo gehiago” aurten, elektrizitatearen fakturan igoera etengabeak nabarmen agertu dira. 

Gartzonen ustez argindarraren igoera, faktore geopolitikoen eta merkatu marjinal baten ondorioak dira.

Elektrizitatearentzat beharrezkoak diren lehengaien prezioak, hau da gasa, ikatza eta petrolioaren prezioak, gora egin dute nabarmen.  Energiaren salneurriak %15 eko gorakada izan du, duela urtebete 49,15€ koa zen eta prezio horrekin alderatuta %286ko gorakada izan du.

Horrelako gorakadak Espainian behin baino gehiagotan gertatu izan dira, baina iraileko gorakada honek denak gainditzen ditu, 167,28€ ko batez bestekoa dago eta. 2020.urtean batez bestekoa 42€koa izan zen, beraz irail honetan prezio hori laukoiztu egin da.

Argindarraren salneurriak gorakada izan du Europa osoan, eta merkatu nagusienetan gehiegizkoa izan da gorakada hori, Erresuma Batuetan 220,02€ megawatt orduko ordaindu behar izan dituzte irailean, Espainian baino gehiago, zehazki ia 66€ gehiago.

Espainiak Bruselari, plataforma bat sortzeko esaktu dio, berriztagarriak ekoiztearen kostu txikiagoak kontsumitzaileei eragiteko edo gas naturalen erosketak zentralizatzeko, baina eskaerak ez du arrakasta handirik izan.

https://www.eitb.eus/eu/albisteak/ekonomia/osoa/8349482/iraila-historiako-hilerik-garestiena-argindarraren-prezioak-zortzi-marka-hautsi-baititu/

MALEN URKIA