Langabezia

16 urtetik gora, erretiratu arte, lanean ez egotea da.

Eta hainbat motatako langabeziakdaude:

- Frikzionala: Jendea lan egin dezaketeen arren, borondatez, ikasteko atsedena hartzzen dutenean sortzen den langabezia da.

- Urte-sasoikoa: Urte zati batean bakarrik lan egiten duzunean, hau da, adibidez udaran, sokorrista bazera, bakarrik udaran egiten duzu lan, beste urte osoa langabezian zaude.

- Ziklikoa: Nabarmen igotzen da krisialdietan, eta jaitsi egiten da ekonomia hazkundeko aldietan.

- Egiturazkoa: Eremu edo herrialde bateko langileen ezaugarriak eta enpresaburuen premiak bat ez etortzeagatik sortzen den langabezia da.

Gero era hainbat kausa eta ondorio daude:

- Kausak:

   - Langileen ezaugarriak: Espezialitate bateko langile asko ala gutxi egotea eta lana gaizki banatuta egotea.

   -Eskari urriegia: Gizartea ez du eskatzen langile guztiak enplegatzeko behar adina ondasun eta zerbitzu.

   - Gutxieneko soldatak egotea: Lanbide arteko gutxieneko soldata eta enpresaburuekin negoziaketak.

-Ondorioak:

   - Oro har: Ez da herrialdearen ahalmena osoa baliatzen.
 
   - Estatuarentzat: Lanetik eratorritako diru-sarrerak txikitzen dira (Gizarte
 Segurantzarako kotizazioak, errentaren gaineko zergak...), eta gastu
publikoa handitzen da (langabeziagatiko prestazioak edo gizarte-
laguntza).

   - Norberarentzat: Diru-sarrerak txikitzeak bizi-kalitatean dituen eraginez gain, lanik
 gabe geratzeak edo denbora luzez lanik aurkitu gabe egoteak eragina
izan dezake autoestiman eta familia-harremanetan.

Puerto ricok jasotzen duena baino diru gehiago zor du

Puerto Ricok diru gehiago zor du jasotzen duena baino

Puerto Ricoko Gobernadoreak, Ricardo Rosellak deklaratu du diru gehiago zor duela jasotzen dutena baino, izan ere, 70.000$ mililioi-eko deuda dutelako. Puerto ricoko irlak krisi ekonomiko batean bizi da, %45eko txirotasun tasa batekin.

Legearen tituloko III. era heltzen da, Puerto ricoko, gainbegiratzerako, administraziorako eta egonkortasun ekonomikorako, hartzekodunekin negoziatzen saiatu ondoren.

Horrela geldiarazten du eskakizun justizialak hartzekodunenak eta tribunalen esku jartzen duten ordaintzeko. Eta honekin Puerto ricok parte hartu nahi du EEUUn eta 51. estatua izan.

BPGa

BPGa moneta-adierazle bat da, eta merkatuan garrantzi handia du. Zenbat eta segurtasun txikiagoa izan gizarte garatu batek, orduan eta gehiago gastatzen du defentsan eta barne-babesean, eta horrek igoarazi egiten du BPGa; edo, zenbat eta gaixotasun gehiago egon, orduan eta botika gehiago kontsumitzen ditu, eta horrek ere igoarazi egiten du BPGa. Bizi-kalitateak, zorionak eta BPGak ez dute zertan norabide bera izaten, eta errealitateak erakusten digu gutxitan izaten dutela norabide bera.

BPGan faktore askoren eragina dago, familiak, enpresak, sektore publikoa, esportazioak eta inportazioak, herrialde garatua edo ez-garatua izatean faktore hoiek igo edo jaitsi egiten dira.

langabezia espainian

                             
               
                                           LANGABEZIA

Krisisaren ondorioz geroz eta ohikoagoa da espainian lan gabeziaren tasa igotzea. Geroz eta langabezia gutxiago dago espainian baina ala ere indarra hartu behar dute berriro ere industriak.

Langabezia edukitzeak esan nahi du jendeari diru laguntzak eman behar dizkiozula eta orduan estatuko diru gutxiago egongo da beste gauzetarako horretan erabili ezgero.


Pertsona batek lan bat baina gehiago baditu seinalea da ez duelaondo irabazten eta soluzioa izango litzateke , soldata iogo bietako lan batean eta horrelabestean beste pertxona batek lan egin dezan dago lekua. Baina hori beste kontu bat da soldata minimoa.

Eraikuntza lanean jende asko joan da langabeziara eta eraikuntzak berriro ere indarra harten badu langabezia asko gutxituko da.    

Inflazioa ona edo txarra hal da?

                                            INFLAZIOA

Inflazioa positiboa edo ta negatiboa da?

Gizartearentzako inflazioaren egoerak ondorio negatiboak ditu batez ere.Izan ere gehienetan prezioak igotzen dira bainon pertsonen soldata ez da asko igotzen hau da ez da situazio erreal bat.

Inflazioak ondorio negatibo nabarmenk ditu izan ere gendeak ez daki momemtua den gauzak erosteko adibidez ziurgabetasunaren ondorioz gendeak ez daki etxe bar noiz erosi izan ere ez dakite prezioak gehiago igo edo ta jaitsiko diren.

 

Ez bakarrik pertsonetan fabriketan ziurgabetasuna nabarmena da inflazioa dagoenean izan ere ez dakite zenbat produzitu behar duten.

Hau guztia kontuan hartuta esan daiteke inflazioa gauza negatibo bat dela 

                                               
                                             


                                                        AZIENDA TELEBISTAKO SARIEKIN
 
Denok ikusten ditugu telebistan hainbat saiotan irabaz daitezken diru sari handiak baina badakigu esaten diguten diru kantitae horretatik zenbat iritsiko zaigun sari ori irabazi ezkero?

Horrelako sari bat ematen ikusi dudan azken kasua eitb2 ko Conquistador del Caribe realitya izan da eta saria 20.000 eurokoa da. Egia da bai diru kantite hori irabazi zuela garaileak baina zenbat jasoko ote du benetan? 20.000 euro horietatik ehuneko 41a ez du jasoko garaileak  11.800 euro dira jasoko dituenak.

Honekin esan nahi dudana da, telebistako sarien ia erdia dela irabazleak jasotzen duena eta beraz, gauzak ez direla hasiera batean pentsatzen duguna bezelakoak. Horren ondorioz saria geroz eta handiagoa den bezala, orduan eta diru gehiago kenduko zaio irabazitako kantitateari.

Dirua

Dirua oro har onartutako truke bitarteko edo ordainketa eta kobrantza bitartekoa da.

Hainbat funtzio ditu: Truke bitartekoa (Beste gauza baten trukean), balio-gordailua (Gordetzea) eta kontu unitate komuna ( Diruan gordetzen den ballioa, ondasunen arteko alderaketak eta multzokatzeak egin daitezke)

Gero ere diru mota desberdinak daude:

- Legezko dirua: Herrialde bakoitzeko banku zentralek jaulkitako billeteak eta txanponak dira. Espainian adibidez, Europako banku zentralek jaulkitzen eta kontrolatzen du herrialde horretan zirkulazioan dagoen diru kantitatea.

- Banku dirua: Modu birtualen bakarrik dagoen dirua da. Modu fisikoan egoteari uzten dio.

Inflazioa

Inflazioa, ekonomi bateko prezioak oro har eta modu jarraitu batean egitea da.

Inflazio mota desberdinak daude:

- Deflazioa: < % 0. KOntsumitu beharrean familiak aurreztu egiten dute, eta hori ekonomia-jarduerari kalte egiten dio.

-Neurrizkoa: %3 inguru. Ekonomia-jarduerari arazo gabe garatzen uzten dio.

-Arrapaladakoa: %10-99. Arazo ekonomikoak eta sozialak egoten dira, izan ere, nekez kontrolatzeko moduan jartzen dira prezioak.

-Hiperinflazioa: > % 100. Diruak balioa oso azkar galtzen du. Ekonomiaren krisi orokorrarekin du lotura.

Inflazioa egoteko hainbat arrazoi daude, ez dago bat bakarrik.

-Ekoizpen kostuen igoera: Kostuak igotzean, prezioak ere igo behar dira.

- Eskaria handitzea: Eskaria eskaintza baino handiagoa bada, eskasia dago, ondorioz, prezioak igo egiten dira, hau da, horrek prezioak igo arazten ditu.

- Diru gehiegi egotea zirkulazioan: Diru gehiegi zirkulazioan egoten bada, prezioak balioa galtzen du, orduan diruak ere, ondorioz prezioak igo egin behar dute.


Eta honek ere hainbat ondorio ditu:

-Erosteko ahalmena galtzea:
   
     -Kalteak: Pentsiodunei, langileei, aurreztaileei eta esportatzaileei.

    - Onurak: Administrazioa publikoei, zordunei eta esportatzaileei.

-Zihurgabetasuna: Prezioak etengabe ari badira aldatzen, kontsumitzaileek eta enpresak ez dute jakingo zer eta zenbat kontsumitu.


Adibidez, hemen ikusi dezakegu Espainiak ze inflazio eduki zuen 2011.urtetik 2015.urterarte:

Japoniako ekonomia

Japonian, hirugarren ekonomia handiena oso egoera ekonomiko global jasan delako bere esportazioen menpe heavy. ahultasun hau izan da ikusgai, azken urteotan, noiz Japoniako ekonomia izan du mundu mailako ekonomia moteldu eragindako atzeraldia pasarte. Hondamendi Natural joera hori areagotu egin dira. 2016an, hazkunde geratu ahula (+% 0,5), bultzatutako nagusiki kontsumo eta merkataritza-ek. dinamiko hori 2017an luzatu behar esportazioak sendo eta etxeko kontsumoa eskutik.
2016 urtean, "Abenomics" lehen ministro Shinzo Abe erreforma ekonomikoaren mugak ikusgai bihurtu zen. zerga-estimulu plan bat, diru-easing eta egiturazko erreforma arren, hazkunde geratu zor publikoa txikia eta oso handia (BPGaren% 240). 2016ko abuztuan, Gobernuak berreskuratzeko plan berri bat sartu du, baina deflazio arriskuak beren potentziala mugatzen. Japoniako Bankuak (BOJ) baina urtearen amaieran, 2016ko urtarrilean aplikatuko interes-tasak negatiboak, BOJ atzeratu urtebete, hau da 2018,% 2 helburu inflazioa. 2016an, inflazio-tasa zertxobait negatiboa izan zen. Gainera, aurrekontu defizita geratu handia, gastu soziala igotzen ditu. 2018 programatuta BEZ hike A 2019 arte atzeratu zen gobernuak diru-sarrerak porrota izan arren. Gobernuak helburua lehen superabita 2020. honek ez dirudi errealista lortzeko, osasuna zaintzeko kostuak handitu delako eta Japonia olinpiadak hartuko luke 2020. gehikuntza ondoren, langabezia-tasa% 3 jaitsi zen 2016. urtean gabe Baina soldatak ez da nahikoa hazten, enpresek badakite beren irabaziak banatzeko aukera daude batez ere. Horrez gain, inbertsio pribatua ez da nahikoa, aldeko baldintzak izan arren. 2016ko uztailean, lehen ministro Shinzo Abe festa neurri handi batean sendotu bere boterea senatari hauteskundeak irabazi. Hala ere, Shinzo Abe Akihito enperadoreak, nork bere posizioak nazionalista gaitzesten kargua utzi kudeatu behar dira. Gainera, Japonia bilatzen egiturazko erreformak ezartzea azkartzeko 2016an, batez ere nekazaritza sektorean. Gainera, arreta jartzen ditu Hitzarmen Transpacific (TPP) berrestea orrian. free merkataritza akordio honen helburua estandarrak bateratzeko eta tarifak murrizteko Txinako eragin kontraerasoan. Hala ere, TPP etorkizuna zalantzazkoa dela, Donald Trump erabaki Estatu Batuetako erretiratuko elkarteak bere hauteskunde ondoren 2017. urtarrilean gain, Trump eskatu Japoniako gobernuak indar presentzia lotutako kostuak batzuk bereganatzeko American Japonian. Hau Japonian arrisku geopolitikoak bat dakar. 2017 By, Japonia beren bazkideen osasun ekonomikoa hobeto onuradun luke. Horrez gain, 20 milioi turistak urtero jasotzea 2020an helburua komertziala lortu ahal izango dira azkarrago, batez ere Txinako bisitariei esker.
Etorkizunean, zerga finkatzeko funtsezko gai bat egongo da herriarentzat, zure zorra kontrolpean mantentzeko saiatzen. Txina eta Hego Korea dituzten biztanleriaren zahartzea eta politikoen tentsioak Japonian ere behar da datozen urteetan ebatzi gaiak dira.

Traductor de Google para empresas:Google Translator ToolkitTraductor de sitios webGlobal Market Finder

Suediako ekonomia

Jasan kanpoko kolpe dut bere nazioarteko merkataritza menpekotasuna of, Suediako ekonomia nazioarteko finantza krisia zehar kontratatzen duelako, eta, ondoren, eurogunean krisi garaian. Izan da leheneratu orduz geroztik, barne eskaria onartzen hazkunde ekonomikoa sendo batekin. BPGaren% 4,2 igo 2015ean ostean, Suediako hazkunde ekonomikoa moteldu zertxobait (% 3,6), eta joera hori espero da, 2017an hartu ondorioz eskaria gutxiago dinamikoa.Suediako ekonomia hazkundea moteltzea arren aberatsa. 2016an, kontsumoa eta inbertsioa mantendu eta krona amortizazio bultzatuta esportazioak. finantza publikoak soinu eta ondo larriz banka sektorean daude. Hala ere, etxeko zor handia da eta jabetza prezioak igotzen jarraituko, etxebizitza burbuila arriskua handituz. Gobernuak arau berriak ezarri ditu, hipoteka-mailegu hau mugatzeko. Gobernuak ere estutu ditu bere asilo politika, horrek du asilo eskaeren kopurua (% -85 aldean 2015) murrizketa zorrotzak ekarri zuen. 2017ko aurrekontu helburua etorkinen integrazioa lotutako gastu moztu, eta hezkuntza gastua handitu, Internet sarbidea landa eremuetan erraztuz eta ikerketa eta berrikuntza sustatzeko ematen du. gastu publikoaren gehikuntza honek gorago, batez ere zerga zerga korporatiboa eta alkohola eta erregai zergak handitzeko diru-sarrerak konpentsatu egingo dira. defentsa aurrekontua erruz ere handitu egin da, Errusiarekin tirabirak testuinguru batean. Egoera ekonomikoaren aldeko arren, zentro-ezkerreko koalizioaren gehiago kritikatu bihurtzen ari da.Suedia munduan bizi diren estandarrak altuena bat dauka. Baina langabezia tasa (% 6,9), behera egin du, nahiz eta, kezka, arazo bat izaten jarraitzen du. Bereziki gazteei eragiten die. Suedia ELGAko herrialde non desberdintasunak okerrera egin dute 1990eko suediar eta atzerriko jatorriko pertsonen arteko desberdintasunak izugarriak dira geroztik. Nahiz Suedia izan da beti bere liberal immigrazio politika ezaguna, herrialdeko bere mugak itxi ditu, eta bere politika ostalari gogortu. Hala ere, herrialdeko oraindik ez dago per capita errefuxiatu gehiago Europako Batasunean jasotzen.

Obsoleszentzia programatua

Zer da obsoleszentzia programatu?

Obsoleszentzia programatua merkatu truku bat da nun enpresa handiek produktu ohi batzuk hondatzera programatzen dituztenak, kaduzitate data bat edukiko balute bezala.

Baino benetan gertatzen al da hori gaur egungo ekonomian? Ba, nire ustez bai, Zenbat alditan ikusi dugu garantia saltzen duen auto baten iragarkia adibidez. Emen dago adibide garbia, KIA kotxe markaren iragarkian, “Kalidad con diez años de garantia”, Zer esan ote nahiko du honek, 10 urtean ondatuko zaigula autoa ala? Edo kalitate txarrekoa saltzen digutela. Ez du zertan auto marka bat izan beharrik adibidez , nebenetan ere gertatzen da, Bosch markan adibidez.

Obsoleszentzia programatuaren adibide garbiak historian zehar asko egon dira adibidez, DuPont-en nilon mediak, Philips bonbilak, impresorak....

Beharrezkoa al da ekonomia batean obsoleszentzia programatua kontsumismoa handitzeko? azkenean normalean beste produktu bat erostea konpontzea baino merkeagoa izan ohi da, beraz beharrezkoa al da?

ENPLEGU KONDIZIOAK

Nahiz eta azkeneko urteetan krisialdia hobera joan den, gaur egungo pobrezia aldatu egin da, lehen 65 urtetik gorako %34a pobrezia arriskuan zeuden, gaur egun %29ra aldatu da. Gainera, haur txikiak dituzten familiak ere arrisku handiagoa dute, umeek gastuak handitzen dituztelako. 

Halere, krisitik ateratzen ari gerala diotenei galdera hau egin beharko genieke. Zein kondiziotan? Nahiz eta enplegu tasa gora egin, kondizioak okertu dira, eta hori erabiltzen dute babes moduan enpresa askok. 

Lan-postu gehiago izan nahi ditugu edo lan-postu gutxiako baino kondizio hobeekin? Azken finean, lan-postu gehiago izateak jende gehiago lanean egotea eragiten du, zerbait positiboagoa bezala ikusten da, baina azkenean arazo berdina beste era batera jartzea da. 

Gainera, askotan arazoa ez da soldata minimora justu-justu iristea, denbora kontua baizik, kontratu asko hilabete gutxikoak dira eta horregatik ez dira kotizazio minimora iristen.

Beraz azkenean, arazoari buelta eman eta soluzio modura ematen digute, eta guk onartu egiten dugu.

Amancio Ortega

                     Amancio Ortega pertsona oso ezaguna da, bere dirutza ala aberastasunagatik. Ezagutzen ez duenarentzat, Amancio Ortega Inditexen jabea da, (inditex empresa textilen talde bat da). Inditex eko empresa famatuena zara da, eta hau da diru asko emanten dion empresa famatuena, baina noski ez dio diru hori ematen, arropa oso garesti saltzen delako, arropa egitearen prozesua oso merke ateratzen zaiolako da, eta honen arrazoi handiena, hirugarren munduko lekuetako jendea duelako lanean bere arropa egiten, diru kantitate mixerableengatik.


Nire iritziz hau, onartezina da, ezin delako egon pertsonarik besteen esfortzuaz eta nekeaz aberasten dela (langileak oso lan giro txarrean eta gaizki ordainuak izaten). Edo bestela adibidez Primark denda horain oso famatua egiten hari da eta denda hau inditexen beste empresa bat da, nola izan daiteke posible kamixetak 3-6€ balio izatea. horrelako prezioek argi eta garbi erakusten digute bere prozesua merkeegia dela, eta hain merkea izateko kalitatea ere oso kaxkarra izan behar da.


Beraz nire esku balego horrelako gauzak legez kampo egongo lirateke, egia da bezeroentzat eta empresarentzat ez dagoela batere gaizki, merke dagoelako eta dirua ateratzen dutelako baina ala ere ez dugu batere pentxatzen langileen lan egiteko egoera eta beraien soldatak. Noski, dirua duenez ezin zaio ezer gertatu, horrela dabilelako estatua.

Bizi lan egiteko edo lan egin bizitzeko?

Denok dakigun bezala, bizitza txukun bat izan ahal izateko baliabide ekonomiko desberdinak edukitzeko aukera izan behar dugu. Eta hori lortzeko bidea lana egitea da.

Gaur egungo gizartean, geroz eta gehiago lan egiten da eta geroz eta gutxiago disfrutatzen da denbora libreaz. Nahiz eta berez, askotan entzun izan dugun jendea kontrakoa izango zela esanez. Argi dago hori gezur bat besterik ez zela.

Geroz eta jende gehiago dago langabezian horren ondorioz. Hortaz, zergatik ezin dugu lana ondo banatu? Horrela, denek lan ordu gutxiago beteko genituzke, denbora gehiago izango genuke gure hobientzako, baita ere familian egoteko eta aldi berean, ez zen lanik edo dirurik gabeko hainbeste jende egongo.

Nire ustez, lan banaketa aldatu beharko litzateke, horrek onura asko ekar ditzazkeelako gizartean.

Emakumea eta ekonomia

Gaur egun, ekonomia kapitalista duen sistema batean gaude, eta honek esan nahi duena, garrantzi bakarra balio ekonomikoa duten gauzak direla da.

Gaiarekin batera, gure gizartean kontuan hartzen diren atalik handienak soldatako lanak dira. Zer esan nahi du horrek? Diruaren truke egiten den lanak bakarrik direla nabarmenak. Baina zer gertatzen da beste lanekin? Badaude beste lan batzuk gure gizartea mantentzen laguntzen dutenak, eta horiek askotan emakumeek egiten dituzte: etxeko lanetan esate baterako.

Urteak igaro diren bitartean, hobekuntza erraldoia sumatu den arren, orokorrean emakumeak betidanik arduratu izan dira umeak zaintzeaz, helduak zaintzeaz, etxea zaintzeaz… eta tankerakoetaz. Baina zergatik emakumeak? Berez, mota honetako lanek ez dute inongo balorerik, ez baitira ordaintzen eta horren ondorioz, inork ez du horren bidez bizi nahi. Zerbait aldatu beharko da, ezta?

Hori aldatzeko aukera bat emakume eta gizonezkoen arteko berdintasuna bilatzea da. Horrela, biek eskubide eta aukera berdinak edukitzeko.

LANGABEZIA

LANGABEZIA

16 urtetik gora, erretiratu arte, lanean ez egotea eta lanbiden alta emanda egotea da. Desenplegua, da lan egiteko borondatea eta gaitasuna duten gizabanakoek —langabeek— gogoz kontra jasaten duten lanik ezeko egoera. Lanik eza pairatzen duen lan indar osoaren ehuneko gisa neurtzen da langabezia, maizenik langabezia-tasaren bidez. 
Lagabeziaren faktore garrantzitsuenetako bat, demografia da, izan ere, jaiotze, heriotze tasek, bizi itxaropenek... eragin handia dute langabezian.



4 langabezia mota daude: Urte sasoikoa, Ziklikoa, egiturazkoa eta frikzionala.
- Urte sasoikoa: hainbat jardueretan urte sasoi baterako bakarrik lanpostua dago, beste urte sasoietan ez da langilea behar.
- Ziklikoa: Nabarmen igotzen da krisi garaietan eta ekonomia hazkundeko aldietan jaitsi egiten da. 
- Egiturazkoa:Eremu batean enpresek bilatzen dutena ez dator bat langileek dituzten ezaugarriekin.
- Frikzionala: borondatez, ikasteko edota deskantsu bat hartzeko hartzen den atsedeneko denbora da.


Hainbat langabezia kausa egon daitezke: 
- Langileen ezaugarriak: Espezialitate bateko langile gehiegi edo gutxiegi egotea, lana gaizki banatuta egotea.
- Eskari urriegia: Gizarteak ez du eskatzen langle bakoitzak lan egiteko behar dituen ondasunak.
-Gutxieneko soldatak egotea: Gobernuak lanbide arteko gutxieneko soldata, sindikatuek enpresaburuekin negoziaketa, lanbide motaren araberako gutxieneko soldatak finkatzeko hitzarmen kolektiboen bidez.

Lanaren eta langabeziaren arteko erlazioaren zifrak herrialde baten datu ekonomiko zehatz eta zabalenen artekoak dira. Hilero biztanleria aktiboa neurtuz lortzen dira. Hilero egiten da galdeketa zenbait etxetan, azkenaldiko lan historialari buruzko galderekin.

Galdeketa horrek 16 urte edo gehiagoko biztanleria 4 taldetan zatikatzen ditu:

- Biztanleria okupatua: Lan bat egiten okupatuta dagoen biztanleria, eta gaixotasunengatik, grebengatik, edo oporrengatik lan egin gabe dagoen jendea. 

- Langabeak: Lan egin gabe dagoen jendea, okupatuak ez dauden pertsonak (hainbat arrazoiengatik izan daiteke)

- Biztanleria ez aktiboa: : ikasten ari diren, etxeko lanak egiten dituzten, erretiratuek, lana egiteko gai ez diren gaixoek edo lana bilatzen ez dituzten helduek osatzen dute.

- Biztanleria aktiboa: okupatuak dauden pertsonak eta langabeak

Langabezia tasa:  langabeak eta biztanleria aktiboaren arteko erlazioa da, ehunekotan emana.
Hilero izan ohi dugu gure gizartean langabezia tasaren gorabehera hizpide. Ekonomiaren adierazle nagusi honek kezka eta ardura pizten du gobernu, alderdi politiko, sindikatu eta iritzi publikoarengan. 

INFLAZIOA

Inflazioa, ekonomia bateko prezioek oro har modu jarraituan gora egitea da. Herrialde batean   prezio-maila jakin eta zehatz bat izaten dute ekonomia horretan zirkulazioan dauden ondasunek eta zerbitzuek. Baina prezio horiek modu jarraituan igotzen badira inflazioa gertatzen da.

Hainbat inflazio mota daude, zehazki lau inflazio mota.

Deflazioa, Neurrizkoa, Arrapaladakoa eta Hiperinflazio. Inflazioak gertatzen direnean normala den bezala, hainbat arrazoiengatik gertatzen da. Lehenik eta behin, ekoizpen-kostuen igoera igo egiten bada, empresek ekoizpen-baliabideen truke ordaintzen dutena, ondasun eta zerbitzuen prezioak ere igo egiten dira. 2. arrazoia eskaria handitzea da, honek ekonomia batek eskain dezakeena baino handiagoa izanez gero, eskasia sortzen da. 

Azkeneko arrazoia, diru gehiegi egotea zirkulazioan da. herrialde batek bere ekoizpenarekin bat datorren dirua baino gehiago jaulkitzen badu, jendeak badaki produktu berberak erosteko eta saltzeko diru gehiago dagoela zirkulazioan, orduan, lehen baino balio txikiago edo gutxiago ematen dio diruari, eta igo egiten dira prezioak. Horrela gutxitu egiten da diruaren erosteko ahalmena.

Nola nahi ere, inflazioak arazoak ekartzen dituen bezala, hainbat ondorio ekartzen ditu.

Erosteko ahalmena galtzea: Prezioek gure diru-sarrerak baino azkarrago egiten badute gora, erosteko ahalmena galduko dugu baita bizi kalitatea ere, eta inflazioak desberdin eragiten die bakoitzari.

Ziurgabetasuna: Ezin bada jakin zer produkturi eta ekoizpen-faktoreri eragingon dion inflazioak, eta esperotakoan ez betetzeko arriskua baldin badago, ziurgabetasuna nagusituko da. Geroz eta inflazio tasa handiagoa, orduan eta handiagoa izango da segurtasun ezaren sentsazioa.

Bukatzeko, inflazioa neurtzeko edo bere adierazleak zeintzuk diren jakiteko prezioaren indizeak erabiltzen dira. Espanian, prezioen maila neurtzeko, kontsumoko prezioen indizea KPI erabiltzen da.

KPI; bataz besteko familia batek eskuarki kontsumitu ohi dituen ondasunen batez besteko haztatua da, hau da, familiek produktu horretan egiten duten gastuaren proportzioa kontuan hartuta, produktu bakoitzak pisu jakin bat duela esan nahi du.

Gazteen etorkizuna salbatuta dago?

Betidanik esan da gazteok etorkizuna garela, baina, ze etorkizun mota? Txikitatik esan ohi digute, bizitzan zerbait lortu nahi baduzu ikasi behar duzula; kontratatua izan nahi baduzu, formazio akademiko on bat eduki behar duzula, hau da, kurrikulum dezente bat. Gainera beharrezkoa da DBH-ko ikasketak edukitzea, ondoren batxilergoa ikastea eta azkenik karrera eta master bat ateratzea, baina hori ez da guztia hizkuntzak ere ongi dominatu behar dituzu, gehien bat Euskara, Gaztelania eta Ingelesa.

Pentsatzen gelditzen bazara, hau guztia egitea beharrezkoa da? azken finean berdin berdin ilara baten atzean orduak pasako dituzu. 18-20 urte bitarteko gazteei oso aukera gutxi ematen zaizkie merkatuan sartzeko. Europar batasunean 25 milioi langabeetatik, 5 milioi gazteak dira.

Beste alde batetik, enpresak gehiago finkatzen dira esperientzia laboralean, formazio akademikoan, baino, ez ahal duzu inoiz ikusi "urte bateko esperientzia behar da" kartelen batean, enpresa gehienak hori eskatzen dute baina ez dira oroitzen esperientzia ez dela bekarrik lan bat ongi egiteko behar dena. Beraz gure etorkizuna salbatuta dago?

Iruzurrak

Gaur egun, asko ohitutzen ari gara, iruzur berriak jasotzen.

Hainbat ikerketa ondoren, jakin da, iruzurra, %20 inguruan kokatzen dela Euskadin, hau da, 2.700 bat milioi euro, gutxi gorabehera urtero. Berriz, Estatu batuetan,  Suitzan, eta veste hainbat herrialdetan,  %7 eta %12 artean kokatzen da.
Hori dela eta, euskal populazioaren iritzia jaso da, eta hau diote: "iruzur maila horren altua izanda, ez da gehiegizko lanik egiten diputazioetatik hau jaitsi edo kontrolatu ahal izateko."

Gehien bat BEZ-aren ingurukoak izan ohi dira sartzen dizkiguten tranpak.

Baten batek esango luke horiek tranpa txikiak direla; txikiak bai, baina iruzurrak, eta… ahal izanez gero, ez genituzke handiagoak egingo?

Dirua

Gaur egun, dirua oro har onartutako truke-bitarteko edo ordainketa-eta kobrantza bitartekoa da. Diruak trukeak errezten ditu: denok diruarengan konfiantza dugu, hau da, badakigu paper zati honekin behar dugong erosteko balioko digula beraz, denok onartzen dugu dirua eta den baliotzen dugu dirua.

Diruaren funtzio nagusia truke bitartekotzat erabiltzea da. Nahiz eta beste leku batean beste funtzio batzuk izan, adibidez Albanian, funtzio hauek ditu: Balio gordailua edo kontu unitate komuna izatea besteak beste. Hau da:

Truke bitartekoa: Ez bagenu kobrantza bitartekorik, trukea erabili beharko genuke nahitaez: hau da, ondasunak ondasunekin trukatu beharko genituzke. Diruari esker,asko sinplifikatzen da eskaintza eta eskaria egokitzeko arazoa; betiere, nahikoa diru izanez gero,noski.

Balio-gordailua: Dirua ondasun iraunkorra da eta, beraz, edukitzaile aukera du egoki iruditu bitartean gordetzeko, aurreago erabiltzeko. Dena den, diruak balioa gladu dezake inflazioaren eraginek (aurreko blggerrean esplikatu dudan bezala).

Kontu-unitate komuna: Ekonomiak dirutan neurtzen du gauzen balioa. neurri unitate horri esker, ondasunen arteko alderaketak eta multzokatzeak egin daitezke, bestela ezinezkoak liratekeenak.

Ondorioz, jakin dezakegu, diruak bere kabu ez duela baliorik, bere balia paper edo metala bezalakoa da, guk ematen diogu balioa edo konfiantza, azkenean paper bat da.

Alemania hiperinflazioa

Weimar errepublikan bi urtez eman zen, Alemanian 1921etik 1923ra. Hala ere, ez zen Europako lehen hiperinflazioa izan garai hartan, izan ere, kasu gehiago egon ziren baita ere. Baina garrantzitsuenetako  bat izan zen, prezioak asko igo, interesak baita ere, eta moneta aldaketa izan zuten.
 
Hiperinflazioa sortzeko kausak, ondorengo hauek izan ziren:

Lehenengo gerrate mundiala gertatzen ari zen ala Goldmark-a, alemaniako monetak balioa galtzen hasi zen, eta gobernuak paper moneta bat sortu zuen.

Bestalde, Alemania lehen mundu guerra galtzearen ondorioz, diru kantitate bat ordaindu behar izan zion Franzia eta Gran Bretañari, gudak eragin zituen ondareak konpontzen. Bersaileseko hitzarmenean erabaki zen.

Horren ondorioz, Alemania dirurik gabe gelditu egiten hari zen eta hau saihesteko Paipermark gehiago inprimatu zituzten eta horren ondorioz, diru gutxiago eta balie gutxiagoa sortzen hari zen.

Azkenik, 1923an hiperinflazioaren amaiera izan zen. Baina monetaz aldatu egin behar izan muten berriro ere, oraingoan Reichsmark-a sortu zen eta billeteak desagertu egin ziren.  Hjalmar Schacht, ekonomistak esan zuenez, ezin izan zen paper diru gehiago inprimatu diruak esanahia galtzen zuela esaten zuelako. 

Horren ondorioz, ondorioztatu dezakeguna, hiperinflazioa diruak balioa azkar azkar galtzen duenez, inor ez da hartaz fidatzen. Ekonomiaren krisi orokorrarekin du lortua. Inflazioaren arrazoiak, ekoizpen-kostuen igoera; Eskaria handitzea eta diru gehiegi egotea zirkulatzen nabari izan ditugu artikulu onetan eta bukatzeko, horrek dakarkien ondorioak, erosteko ahalmena galtzea eta ziurgabetasuna, eta kasu honetan nazien gorakada.

inflazioa

gaur blogger hontan inflazioari buruz hitz egingo dizuet.zer den inflazio eta zer gertatzen da  herrialde batean, inflazio oso handia baldinba dago.

Inflazioa ekonomiak gaur egun duen arazo handienetarikoa da eta eragin oso negatiboa dauka talde edo agente ekonomiko ahulengan.

Inflazioa kontzeptu ekonomikoari buruz aritu dira. Gauzen prezioekin du lotura inflazioak, horren igoera eta beherakaden adierazlea izaten da. Zertarako erabiltzen den? Adibidez, alokairuaren prezioa inflazioaren edo KPI Kontsumoko Prezioen Indizearen arabera igotzen, edo baita soldata ere. Inflazioa kalkulatzerako orduan kontuan hartzen diren irizpideez ere.

urtero jakiteko zenbateko %-ko egoera eduki duen eurte batetik bestera, saski batean 300 eta piskat poduktu gehiago sartzen dira.Bertan kalkulatzen da zenbateko igoera egon de beste urtearekiko.

inflazio hona egotea herrialde batean izango zen %3-tik %9-ra, gorakoa baldin bada esan nahi du zerbait gaixki joaten ari dela.

Deflazioa, aldiz, ondasun eta zerbitzuen prezioaren beherakada orokor eta jarraia da.

inflazioen ondorioak:

Prozesu inflazionistek ziurgabetasuna sortarazten dute eta, ondorioz, epe luzerako inbertsioak murrizten dira. Beraz, inflazioak ondorio kaltegarriak ditu produkzioan.

Palmako olioa

PALMAKO OLIOA

Zer da palmako olioa? Jende askok ez du ezagutzarik olio honi buruz baina bai bere aurrekoari buruz, Trans grasak. Hauek grasa oso txar batzuk ziren gure organismoarentzat baina oso merkeak zirenez enpresa handiek hau erabiltzen zuten beraien produktuak produzitzeko baina duela urte batzuk debekatu zuten. Horren ondorioz, olio hau agertu da. Hau ere oso txarra da guretzat baina duela gutxi arte zientifikoak ez zuten honi buruzko informaziorik. Gaur egun ez dago oraindik debekatuta baina ez dut uste asko tardatuko dutela olio mota hau debekatzen.

Nire ustez arazoa ez da debekatuta edo ez egotea baizik eta erakunde handiei berdin zaiela beraien erosleen osasuna. Gainera ez da bakarrik produktu jakin batzuetan agertzen, industriatik datozten jaki pila batek daukate olio mota hau, izozkiak, kurasanak, hamburgesak...

Okerrena da, estatuek hau debekatzen dutenean, erakundeek beste zerbait aurkituko dute bere produktuak merkeak jarraitzen izateko eta gutxinaka gutxinaka gure bizi itxaropena ere murrizten joango dira.

Espero det legeren bat sortzea non behartzen dieten osasunerako onak diren produktuak erabiltzea nahiz eta beraientzat garestiago izan produzitzea.